1. Thuis
  2. Duurzame energie
  3. Stadswarmte
  4. Eusebiuskerk

Iconische kerk op stadswarmte

De Eusebiuskerk in Arnhem richt zich op een duurzame toekomst. Dit grote monumentale gebouw is nu aangesloten op stadswarmte en heeft tal van andere innovatieve maatregelen getroffen. Lees en leer mee van de ervaringen in Arnhem. 

We wilden de kerk klaarmaken voor een duurzame toekomst. Dan komt er van alles langs: van zonnepanelen, isolatie tot stadswarmte

Peter Koelewijn, architect en bouwkundige

Voortrekkersrol voor kerk in duurzaamheid

Wie in de afgelopen tien jaar in Arnhem is geweest, heeft de toren van de Eusebiuskerk in de steigers zien staan. De werkzaamheden aan de toren waren onderdeel van een grootschalige restauratie. Net als veel andere christelijke gebedshuizen krijgt de Eusebiuskerk een andere maatschappelijke rol, onder andere op het vlak van duurzaamheid. Met stadswarmte en andere innovatieve maatregelen bereidt de kerk zich voor op een duurzame toekomst. 

Glazen balkons

Koelewijn werd gevraagd elementen toe te passen die ervoor zorgen dat het gebouw de komende twintig jaar kan inspelen op de maatschappelijke behoefte. Het kerkbestuur vroeg specifiek om het iconische gebouw mee te nemen in de energietransitie. ‘We wilden dus niet alleen behouden wat er is, maar de kerk ook klaarmaken voor de toekomst’, vertelt hij. ‘Zo kwamen we op het idee van glazen balkons rondom de toren, zodat mensen zicht krijgen op de unieke geschiedenis van Arnhem en de bijzondere architectuur van de kerk.

Gebouw met visie

Warmtenet voor de deur

Koelewijn: 'Ik ontdekte dat er in de buurt van de kerk al leidingen voor het warmtenet lagen. En omdat we in de planvorming ervoor hadden gekozen om de vloerverwarming in de kerk met zo’n duizend vierkante meter uit te breiden, werd stadswarmte een wel heel interessante optie.’

Warme voeten

De kerk beschikt over een uitgebalanceerd verwarmingssysteem. Koelewijn legt uit: ‘De vloerverwarming zorgt voor een comfortabele vloertemperatuur. We hebben voor een groter oppervlakte vloerverwarming gekozen dan waar normaal gesproken mensen zitten, zodat de kou die via de ramen naar binnen komt, kan worden opgevangen. De vloerverwarming is goed voor 40 procent van het warmteverbruik van de kerk.’

In verbinding met de buurt

‘Ook de nieuwbouwwoningen die rondom de kerk worden gebouwd en de nieuwe bioscoop worden aangesloten op stadswarmte’, vertelt Annemarie Sent. ‘Het was logisch dat ook de Eusebiuskerk daarvan kon profiteren. Arnhem heeft hierdoor een primeur: dit is de eerste historische kerk in Nederland die op stadswarmte is aangesloten.’

Eeuwenoude kerk

De Britse prins Charles opende in 2019 de gerenoveerde toren van de Eusebiuskerk. Hij was in Arnhem voor de herdenking van 75 jaar Slag om Arnhem. Tijdens die gevechten werd een groot deel van de eeuwenoude kerk – de bouw van de Eusebiuskerk startte in de 15e eeuw – verwoest. De kerk werd na de oorlog herbouwd en diverse keren gerestaureerd, en was in 2009 opnieuw toe aan een restauratie. In de toren van de kerk is een permanente tentoonstelling over de geschiedenis.

Uitnodiging aan andere kerken

Volgens Sent zijn projecten zoals de Eusebiuskerk een mooie showcase van wat er allemaal mogelijk is met stadswarmte. Het is goed om te zien dat steeds meer kerken willen weten hoe de Eusebiuskerk aan het verduurzamen is. Koelewijn vult aan: ‘Zeker als een kerk al convectoren of vloerverwarming heeft, dan kan stadswarmte heel aantrekkelijk zijn, mits er natuurlijk in de buurt al een warmtenet ligt. Verder heeft iedere kerk zijn eigen uitdagingen, waardoor verduurzaming van deze monumenten grotendeels maatwerk is. We lichten graag ons project toe.’

Andere zakelijke oplossingen

Ambities Eusebiuskerk

De ambitie van de Eusebiuskerk is groot: onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. De aansluiting op stadswarmte brengt die ambitie een grote stap dichterbij. Sent: ‘Stadswarmte is dan ook een belangrijke pijler van de ambitie van Vattenfall.’

Deel dit artikel

Andere cases