MarktRappodcast: Beluister de podcast van mei en blijf op de hoogte

Luister de podcast

In deze MarktRappodcast bespreekt energie-expert Sanne van den Broek de ontwikkelingen op de energiemarkt in de maand mei. Met Clara Hoekman (Strategie afdeling Vattenfall) spreken we onder andere over nut en noodzaak van een CO₂-roadmap en wat dit betekent voor de grootverbruikers van energie. En in het verlengde hiervan geeft Martijn van Drunen (programmanager Groen gas) een toelichting op de ‘Bijmengverplichting’ en wat dit betekent voor energiebedrijven en grote gasverbruikers en gaat hij in op de rol van gas uit duurzame bron in de energietransitie.

U hoort (of leest) het in deze 24:04 minuten durende aflevering van de MarktRappodcast.

Heeft u vragen?

Heeft u een vraag over de energiemarkt of over energie in het algemeen? Mail deze dan naar podcast@vattenfall.nl. We behandelen uw vraag graag in een volgende podcast!

Lees de podcast

Dit is MarktRappodcast, een maandelijkse podcast van Vattenfall. In deze podcast bespreken vier marktexperts de belangrijkste trends en ontwikkelingen op de energiemarkt van de afgelopen maand en kijken zelfs vooruit naar de komende maand.

Peter: Welkom bij alweer de vijfde podcast van dit jaar. We hebben vandaag drie experts aan tafel die alle drie nog niet eerder aan deze tafel zaten voor de opname van de MarktRappodcast. En ik stel ze graag aan u voor. Ik begin bij de dames.

Aan tafel zit Sanne van den Broek. Sanne werkt net, als Rick Marsman, die u wel eerder in deze podcast heeft gehoord, bij de Markt Expertise Desk. En we spreken met haar zo dadelijk over de marktontwikkelingen. En aan de andere zijde zit Clara Hoekman. Clara is mijn collega, die werkt bij de afdeling Strategie en die richt zich met name op de zakelijke markt. Clara, kan jij misschien zelf even kort uitleggen wat je precies doet, wat je functie is?

Clara: Zeker. Ja, dank je. En ook leuk om hier te zijn. Ik hou me als strateeg echt bezig met de lange termijn. En vooral advies geven over complexe vraagstukken die nu voor de grootzakelijke markt spelen. Dus concreet zijn we de laatste tijd bezig geweest met de 2030 en 2040 doelstellingen. Maar ook de acties om daar te kunnen komen. En waarbij duurzaamheid wel echt de belangrijkste pijler is. Dus met alles wat er speelt rondom klimaatverandering, de energietransitie, maar ook de veranderende klantbehoeften. En nieuwe concurrentie. Dat zijn allemaal vraagstukken waar ik me mee bezig houd.

Peter: Ja, daar komen we zeker zo dadelijk nog op terug. Dus hartstikke goed. En misschien dat we je nog wel vaker in deze podcast zullen gaan horen. En als laatste Martijn van Drunen. En Martijn is binnen Vattenfall Nederland verantwoordelijk voor groen gas. Groen gas is iets wat we in toenemende mate gaan gebruiken in onze energievoorziening. En het speelt ook een belangrijke rol in de energietransitie. Kan jij kort ook aangeven wat je bij Vattenfall doet, Martijn?

Martijn: Jazeker, mijn belangrijkste rol is om ervoor te zorgen dat we genoeg groen gas krijgen richting de toekomst. Om aan de aankomende bijmengverplichting te voldoen en aan onze CO₂-roadmap. Dus onze decarbonisatie ambities. En dat doe ik niet alleen. Er zijn gelukkig tegenwoordig heel veel mensen die zich met groen gas bezighouden binnen dit bedrijf. Maar mijn rol is vooral om te praten met producenten, met de politiek in Den Haag, met het platform Groen gas. En ik ben ook bezig met het kijken naar het ontwikkelen van groen gas assets.

Peter: Nou, dank je wel. Welkom alle drie. Fijn dat jullie vandaag allemaal een bijdrage kunnen leveren aan deze podcast. Want ik denk dat het interessante onderwerpen zijn voor onze luisteraars. Nou, we gaan het zo dadelijk uitgebreid hebben over de CO₂-roadmap. Maar vooral ook wat het belang ervan is en wat het betekent voor onze klanten. En zoals gezegd ook over groen gas.

Maar zoals gebruikelijk wil ik graag eerst even met jullie terugkijken op de energiemarkt van de afgelopen maand, de maand mei. Martijn, mag ik aan jou vragen wat viel jou op deze maand als het gaat om de energiemarkt of misschien wel gewoon thema's waar jij mee bezig bent? Want ik denk niet dat je de energiemarkt nou dagelijks volgt. Wat viel jou op?

Martijn: Nou, ik was natuurlijk heel benieuwd over wat er in het programma-akkoord zou staan op het gebied van groen gas. Want daar ben ik natuurlijk heel erg gefocust op. En helaas kwam het woord groen gas niet voor in het hele document. Ik had het misschien ook niet verwacht hoor. Maar je hoopt toch dat er duidelijkheid komt, want de hele groen gasmarkt zit echt te wachten op duidelijkheid. Gaat die bijmengverplichting er nu wel of niet komen. Ja, dus daar moeten we nog even wachten wat de ambities van het aanstaande kabinet op dat vlak zijn.

Peter: Ja, dat is nog even een spannende periode inderdaad, voordat het duidelijk wordt. Clara, wat viel jou op?

Clara: Ja, ik heb ook wel nieuwsgierig uitgekeken naar het akkoord. Ik ben heel blij om te zien dat in ieder geval voor de energietransitie wordt aangesloten op de doelstellingen vanuit Europa. En er staat natuurlijk van alles in wat dingen gaan betekenen. Maar ik denk wel wat ook relevant is, recent, is dat de energiewet nu is aangenomen door de Tweede Kamer. En ik denk dat dat wel echt een hele belangrijke randvoorwaarde gaat zijn voor ook onze CO₂-roadmap. Maar ook om aan te sluiten, de randvoorwaarden te bieden voor meer wind, meer zon, meer flexibiliteit in het net. Dus dat is wel een belangrijke ontwikkeling.

Peter: En Sanne? Jij bent een marktexpert op de Markt Expertise Desk. Wat viel jou op de energiemarkt op aan ontwikkelingen?

Sanne: Ja, tenminste wat mij heel erg opviel deze maand op de energiemarkt was de afhankelijkheid van Noorse gasontwikkelingen. We zagen dat deze maand veel verstoringen waren bij de grasaanvoer. Dus onder andere door onderhoud aan gasvelden, installaties, maar ook een breuk in een gaspijpleiding. Nou, dit zagen we dus ook weer leiden tot prijsstijgingen. De Europese markt heeft al wel een tijd minder Noors gas door onderhoudswerk. Maar ja, de verwachting was dat het eind mei wel klaar zou zijn. Alleen nu lijkt het ook pas in juni af te zijn.

Peter: Ok

Sanne: Dus dat is ook wel interessant. Nou, verder zien we ook dus veel volatiele prijzen. Dan kijken we meer op de spotmarkt voor elektriciteit. En dat komt natuurlijk meer door wisselende opwek met zon en wind. Dus daar zien we ook redelijk wat negatieve prijzen nu. En de verwachting is dat het ook wel toe zou nemen met meer zonne-uren.

Peter: Ja, nou daar gaan we het zo ook nog eventjes over hebben. Maar jij gaf inderdaad aan over de gasprijzen. Die stegen de afgelopen weken al wel, maar recentelijk ook wel fors inderdaad. Dat kwam ook inderdaad door de breuk in de pijpleiding. Wat mij opviel was dat, ik las dat het Oostenrijkse gasbedrijf OMV, dat die mogelijk moet stoppen met het afnemen van Russisch gas. En ik las zelfs dat zelfs 40% van de totale hoeveelheid die Rusland nog exporteert naar Oostenrijk gaat. Ik vond dat echt heel erg veel. En ik was eerlijk gezegd in de vooronderstelling dat eigenlijk in Europa helemaal geen Russisch gas gebruikt meer werd. Of in ieder geval dat dat minder zou zijn dan wat ik lees. Kan jij daar iets over zeggen?

Sanne: Ja, ja. Ik snap die verbazing. Maar we zijn jammer genoeg nog steeds afhankelijk van het Russisch gas. Nou, nu hebben de Europese energie ministers wel recent opgeroepen tot een actieplan om echt die import van Russisch gas in 2027 volledig te hebben afgebouwd. Maar ja, de EU werkt al langer aan het verminderen van de import. En waarschijnlijk denken we dat rond juni het 14e sanctiepakket tegen Rusland zal worden afgerond. Dus dat zou wel weer een stap in de goede richting zijn.

Peter: Oké. Ja, inderdaad. Dan komt het een beetje meer richting mijn verwachting dat het helemaal niet meer geleverd zou worden. Ja, je gaf het zojuist zelf al aan Sanne. De negatieve prijzen, dat is iets wat we tegenwoordig veel vaker zien. We zien veel meer ook extreme prijzen als er geen zon of wind is. Maar we zien dat die hernieuwbare bronnen steeds meer energie opleveren. We zagen ook dat er, nou moet ik eventjes zelfs terugkijken in het MarktRapport, dat was ergens rond 12 mei, dat we zagen dat er zes van de zeven dagen waren er negatieve prijzen te melden. En op sommige dagen zelfs negen uur dat de prijzen negatief waren. Nou, we zien het wel eens dat het een uurtje is of twee, maar negen uur is best lang. Wat is jouw verwachting eigenlijk voor de komende zomer? Want ja, de zonne-energie zal denk ik alleen maar toenemen. Tenminste, dat hoop ik, dat de zon binnenkort wat meer gaat schijnen dan nu het geval is. Kan je daar iets over zeggen?

Sanne: Ja, nou, zoals je al zei, er komen meer zonne-uren aan. Tenminste dat hopen we. Maar ook met name het aantal geïnstalleerd vermogen van zon en ook, ja, dat groeit. En ook de panelen en omvormers worden ook steeds efficiënter. Dus we zien ook dat er dus meer energie op het elektriciteitsnet komt en dan ook op datzelfde moment. Dus we worden, ja, we verwachten ook dat dit ook weer de prijzen zullen drukken. En ook uiteindelijk dus meer negatieve uren erbij zullen komen.

Peter: Ja, want het is eigenlijk een van de redenen ook, dus er is steeds meer hernieuwbare energie opwek met zon. En daardoor raakt de capaciteit van ons elektriciteitsnet een beetje aan zijn grenzen. Of dat heeft ze eigenlijk al wel bereikt. En je ziet ook wel dat Tennet gaat uitbreiden. Over Tennet gesproken, die gaven aan dat, ze hadden daar een rapport over afgegeven, er in 2033 niet meer op elk uur van het jaar voldoende elektriciteit beschikbaar is. Ze gaven daarbij wel aan dat het niet zo is dat er dan geen stroom is, maar wel dat de prijzen dan extreem zouden kunnen oplopen. En ze zeiden dat het op zich op de, zoals zij dat noemen, dan de korte termijn nog wel meevalt, hè. Dus tot 2028, tot 2030 zou dat geen probleem zijn. Maar daarna zou het wel eens een probleem kunnen opleveren. Ik was daar in die zin ook weer een beetje verbaasd over, omdat ik zou denken van, nou, je gaat nu het net uitbreiden en dan, nu is er eigenlijk een tekort, dat vanaf 2030  de boel op orde is. En dat je dan geen problemen meer ondervindt, maar dat is niet zo. Ik kijk even naar jou, Clara hoor. Maar kan jij daar iets over zeggen?

Clara: Ja, zeker. En ik denk dat het ook wel aansluit op de ontwikkelingen die Sanne net noemde. Er is natuurlijk gewoon een enorme verschuiving naar meer hernieuwbare opwek. En ik denk ook wel dat het een hele belangrijke toets is die Tennet doet met die leveringszekerheid. Dus het is meer een soort toets van in welke mate is nou het aanbod van die elektriciteit ook voldoende voor de vraag van elk uur van een dag. En op het moment dat de zon schijnt, de wind waait, dat kan wel goed. Maar het gaat vooral ook om die leveringszekerheid, ook in de toekomst. Op de momenten dat de zon niet schijnt, het koud, het is winter, de vraag is hoog. En dat gaat juist, denk ik, naar de toekomst toe heel erg veranderen. Dus wat Tennet ook al laat zien in dat rapport, op de korte termijn lijkt het mee te vallen. Maar als je goed kijkt naar wat erachter zit, komt dat ook omdat de centrales in Duitsland, worden uitgebreid. Daar wordt nog iets van 10 Gigawatt opgesteld vermogen, is daar vergunt. Wel centrales die ook in de toekomst over kunnen op waterstof. En ja, door die interconnectie die we hebben, maakt dat dat ondanks dat wij als Nederland heel veel investeren in hernieuwbaar, dat op die momenten dat leveringszekerheid beperkt is. Want ja, die back-up regelvermogen is nog steeds nodig. Dat we dan op de korte termijn daar gebruik van kunnen maken.

Maar de echt lange, lange termijn. Dus dan kijk je vanaf 2030 en verder. Ja, dan zie je dat überhaupt die kolencentrales worden uitgefaseerd vanaf 2030. Gascentrales moeten CO₂-neutraal zijn vanaf 2035. En in parallel is die elektrificatie natuurlijk in die tijd heel erg aan het versnellen. Want dan wordt de business case relevanter voor de industrie om echt die processen te elektrificeren. Elektrische auto's nemen waarschijnlijk toe, meer warmtepompen worden geïnstalleerd. Dus al met al zal je dan dus zien dat ondanks dat er veel hernieuwbare opwek is 14 uur mogelijk tekort kan zijn. En die zullen dus vooral in die winterdagen vallen. En dat betekent niet dat er dan niks aan stroom geleverd kan worden. Maar ja, in ieder geval een beperking. En ik denk ook wel dat het belangrijk is, de impact hiervan. Ook voor onze klanten. Enerzijds gaat het gewoon een forse prijsstijging betekenen.

Waarschijnlijk ook vergelijkbaar, net als met de situatie toen met Oekraïne, dat het een prikkel kan zijn om dus minder gas te verbruiken. Maar daarnaast zal ook die, wat ze heel erg onderzocht ook hebben hier, en dat is denk ik ook wel interessant voor ons, is vraag-response. Dus hoe kan je flexibel inspelen op die momenten dat, ja, vraag en aanbod niet met elkaar in sync zijn. Dus ik denk ook wel dat het ook voor onze klanten steeds interessanter gaat worden om daar goed op in te zetten. Want ja, of de prijzen stijgen de pan uit, of je kan goed daarop inspelen omdat je hebt geïnvesteerd in flexibele assets. Dus dat wordt wel een interessante ontwikkeling in ieder geval naar de toekomst toe.

Peter: Ja, zeker. Nou ja, je gaf het zelf al aan, hè. Dus die energietransitie is een belangrijke oorzaak ook voor de belasting van het elektriciteitsnet door de elektrificatie. Maar die elektrificatie is niet de enige ontwikkeling als het gaat om de verduurzaming van onze bedrijfsvoering en het realiseren van de duurzaamheidsdoelstellingen. Want groen gas is een andere. En daarvoor hebben we Martijn ook aan tafel. Want Martijn, kan jij eens aangeven van, wat is groen gas eigenlijk? En welke rol speelt dat in de energietransitie?

Martijn: Groen gas, dat is gas dat gemaakt wordt door het vergisten van organische reststromen. Dus bijvoorbeeld mest of afval uit horeca of uit slib, uit rioolzuiveringsinstallaties. Als je dat vergist, dan komt er eerst biogas bij vrij. Dat is een soort half fabrikant. En als je dat gaat opwaarderen, dan ontstaat er aardgas. Of eigenlijk groen gas. En dat heeft dan dezelfde kwaliteit en dezelfde chemische samenstelling als aardgas. Dus het is eigenlijk gewoon methaan, CH4. En dat wordt geïnjecteerd in het aardgasnetwerk. En dat gaat steeds meer gebeuren in de komende jaren, ook met de aankomende bijverlichting.

Peter: Ja, en welke rol speelt dat in de energietransitie? Hoe belangrijk is groen gas?

Martijn: Ja, op termijn willen we natuurlijk van het gebruik van aardgas af in Nederland. En daar heb je dan eigenlijk grofweg twee alternatieven voor. Je hebt elektrificatie, je hebt warmtenetten. En dan heb je natuurlijk het vervangen van aardgas door groen gas, door duurzaam gas. Zeker in de consumentenmarkt, de huishoudens, daar zie je dat groen gas eigenlijk hét belangrijkste alternatief is voor aardgas. Omdat warmtenetten niet overal worden aangelegd en ook warmtepompen niet in elk huis geïnstalleerd kunnen worden.

In de zakelijke markt, daar heb je de verduurzaming van de zakelijke markt nog wel wat complexer. En daar zie je dat groen gas naar verwachting op de lange termijn iets minder dan 10% van de huidige aardgasvraag gaat vervangen.

Peter: Ja, want groen gas gaat niet in zijn totaliteit aardgas vervangen.

Martijn: Nee, zeker niet. Sowieso zal er natuurlijk een efficiencyslag plaats moeten vinden. Dus we moeten sowieso toe naar minder verbruik van energie, van gas. En het resterende gas moet dan vervangen worden door alternatieven. En dat is dan inderdaad vooral elektrificatie en warmtenetten.

Peter: Ja, en ik las een persbericht over een mooie samenwerking die Vattenfall heeft met Renewi. Kan je daar iets over zeggen? Want dat is een recyclebedrijf.

Martijn: Ja, Renewi is natuurlijk een grote internationale afvalverwerker. En die hebben in de haven van Amsterdam een hele grote vergister staan waarmee ze groen gas produceren. En dat produceren ze van afval uit onder andere horeca, supermarkten zoals de Albert Heijn, maar ook bedrijfsrestaurants. Dus letterlijk ook hier op kantoor in Amsterdam. De resten uit de keuken worden opgehaald met kliko's. Die gaan met een vrachtwagen naar de haven. Die kliko's worden allemaal geleegd. Er wordt bijna een soort erwtensoepachtige substantie van gemaakt. Die gaat dan een vergister in. En aan de andere kant van de fabriek komt er groen gas uit wat in het aardgasnet gepompt wordt. En dat is iets van 7,5 miljoen kuub groen gas per jaar wat wij dan van Renewi afnemen. Dus dat is een hele mooie samenwerking, heel mooi circulair.

Peter: Ja, zeker een mooie ontwikkeling. Ja, want daarover gesproken. En dat is wel een regelmatig terugkerend thema ook op congressen. Over de betaalbaarheid van de energietransitie. Wie betaalt nu eigenlijk? Wie draait dan op voor de kosten van die energietransitie? Ik kan me zo voorstellen dat hierdoor de gasrekening, die is toch al een beetje opgelopen ook sinds de oorlog in Oekraïne. Maar dat die gasrekening hoger wordt. Kan je daar iets over zeggen? Is dat zo? Is dat fors?

Martijn: Ja, dat klopt. Als je kijkt naar die bijmengverplichting die eraan komt. Dat is een verplichting voor energieleveranciers om in toenemende mate groen gas te gaan bijmengen in het net. En die start in 2026. En die loopt in principe in eerste instantie tot 2030. De doelgroep van die bijmengverplichting is de ETS2 doelgroep. Dus daar vallen naast de huishoudens ook bijvoorbeeld kleine industrie en andere zakelijke klanten onder. Eigenlijk een beetje alles wat niet onder de ETS2 valt. En met een aantal uitzonderingen zoals de land- en bosbouw en scheepvaart.

Dat betekent dus dat voor veel zakelijke klanten in de komende jaren de gasrekening ook zal gaan stijgen. Als gevolg van het bijmengen van groen gas en simpelweg omdat groen gas ja veel duurder is. Want als je kijkt naar groen gas dan bestaat het uit twee componenten. Aan de ene kant gewoon de moleculen. Nou die worden ingekocht eigenlijk volgens de TTF-prijzen. En daarnaast de certificaten, de garanties van oorsprong. En die zijn behoorlijk in prijs aan het stijgen omdat er gewoon een heel groot tekort is. En dat betekent uiteindelijk inderdaad dat de verwachting is dat de energierekening voor een gemiddeld huishouden met zo'n 17 tot 20 euro in de maand gaat stijgen richting 2030. Maar voor bedrijven die veel meer gas gebruiken zal dat natuurlijk nog veel meer impact hebben.

Peter: Ja, dat is aanzienlijk. Want je gaf het zelf al aan die ETS2. Maar Vattenfall heeft ook, want dat is natuurlijk een belangrijke leverancier van gas. Maar heeft ook ambities om klimaatneutraal te zijn in 2040. En daarvoor is ook een CO₂-roadmap opgesteld. Dat is, zo stel ik me dat voor, een soort plan van aanpak. Waarin stapsgewijs wordt beschreven hoe dat doel bereikt wordt. Nou, Clara, jij weet er alles van. Jij bent daarbij betrokken geweest ook, bij die ontwikkeling en die doorvertaling ook van de CO₂-roadmap. Met name ook richting de zakelijke markt. Zou je eens kunnen uitleggen wat die roadmap inhoudt?

Clara: Klopt, ja. Ja, die ambitie om klimaatneutraal te zijn dat is natuurlijk al heel belangrijk. Maar het moet niet bij een ambitie blijven. Dat is natuurlijk ook heel belangrijk. Dat is natuurlijk ook heel belangrijk. Dus daarom hebben we ook dit plan echt tot de punt achter de comma zo gedetailleerd mogelijk uitgerekend. Waar dan daadwerkelijk CO₂-uitstoot in onze hele keten. Dus echt van de eigen opwek van stroom tot wat wij hier met onze bedrijfsvoering verbruiken. Tot alles van onze leveranciers en ons verbruik van de producten die we leveren. Want we zijn uiteindelijk natuurlijk een energiebedrijf. Dus de grootste emissies komen vrij bij de producten die wij leveren aan onze klanten. Voornamelijk ook grootzakelijke klanten.

Peter: Ja, want wat betekent dat voor onze klanten?

Clara: Ja, dus als je eigenlijk kijkt van waar die uitstoot nou plaatsvindt. En dan van klein naar groot. Dus onze eigen bedrijfsvoering is dan relatief echt maar heel klein. Maar natuurlijk wel heel belangrijk om daar ook alles in kaart te brengen. Dan hebben we natuurlijk uitstoot van onze warmtenetten en opwek daarvan. Maar echt de grote brokken, dus 35% komt door opwekken van stroom. En het allergrootste 65% is emissies die vrijkomen bij het leveren van gas. Voornamelijk aan onze klanten. Dus ja, wat betekent dat inderdaad voor onze grootzakelijke klanten? Nou, het is überhaupt natuurlijk heel belangrijk om dit zo transparant mogelijk te maken. Om daar ook het gesprek mee aan te gaan met onze klanten. En wat we willen doen. Kijk, op stroom is het vrij duidelijk. We zijn daar al heel goed op weg met al meer dan 50% groene stroom die we leveren aan onze grootzakelijke klanten. En al volledig 100% aan consumenten. In 2030 gaat dat ook naar 100%. Hier versnellen we ook heel erg in met de windparken die we ontwikkelen.

Maar op gasgebied, denk ik dat daar het vooral heel belangrijk is om met klanten in gesprek te gaan. Wat zijn nou de alternatieven? Zoals Martijn al aangaf, efficiëntie is uiteindelijk natuurlijk de meest duurzame stap die je kan nemen. Daarnaast elektrificatie. Dat kan via verschillende toepassingen. Hoe ga je power-to-heat of power-to-steam voor grote industriebedrijven is heel belangrijk. Via e-boilers of warmtepompen. Maar we zien ook, die analyse hebben we ook gedaan van per sector of per grote klant. Wat zijn nou de belangrijkste alternatieven? En daar willen we ook echt gepast die samenwerking mee aangaan. Dus sommige in de gebouwde omgeving is natuurlijk veel overgestapt naar warmtepompen. Maar ook warmtenetten. Grote industrie. Het zal meer maatwerk zijn. Waar we dan kijken hoe we kunnen helpen. En ook in de agri zie je dat warmtepompen een rol spelen. Maar ook geothermie. En ook daar gaan we dat gesprek aan.

Peter: Het zijn interessante ontwikkelingen, Clara. Dank je wel voor je toelichting. Ik denk dat ook nog groen gas een rol in speelt denk ik Martijn. In die CO₂-roadmap?

Martijn: Jazeker. Wat ik net al zei. Groen gas is zeker in de consumentenmarkt het grootste alternatief. En in de zakelijke markt verwachten we dat het zo rond 10% van de huidige gasvragen zal vervangen worden door groen gas. 

Peter: Dank je wel. Dan zijn we alweer aangekomen bij de laatste vraag van deze podcast. En traditioneel gaat dat over jullie verwachtingen. Over de ontwikkeling op de energiemarkt voor de komende maand. Of in jullie geval, Clara en Martijn, over de thema's die jullie de komende weken of misschien wel maanden op de voet gaan volgen. Mag ik bij jou beginnen, Clara? Wat gaat er spelen voor jou wat je interessant vindt? Wat je gaat volgen?

Clara: Ik ben heel benieuwd. Volgens mij dinsdagavond wordt de bekendmaking van de tender van IJmuiden Ver bekend gemaakt. Dus dat is wel belangrijk voor ons ook in lijn met onze doelstellingen. Dus daar kijken we natuurlijk wel met spanning naar uit. En daarnaast hebben we gisteren als het goed is hopelijk allemaal gestemd. Ik ben natuurlijk ook heel benieuwd wat de samenstelling nu gaat worden. En de impact op beleid op Europees niveau.

Peter: Ja, dat is inderdaad spannend. En voor jou Martijn?

Martijn: Ja, ik ben vooral heel erg benieuwd wie de nieuwe minister van Economische Zaken en Klimaat wordt. Als dat überhaupt dan een ministerie wordt in de nieuwe samenstelling. Maar in ieder geval degene die uiteindelijk gaat over groen gas, over de bijmengverplichting en wat zijn of haar ambities zullen zijn. Want daar hangt voor iedereen die zich daarmee bezighoudt wel veel van af.

Peter: Ja, dat is belangrijk. Zeker wat we allemaal horen, wat de ambities zijn. Dan is dat denk ik inderdaad een belangrijke ontwikkeling die we op de voet moeten volgen. Sanne, welke ontwikkelingen verwacht jij echt op de energiemarkt de komende weken?

Sanne: Ja, als ik kijk naar de komende weken. Nu zit het natuurlijk nog een beetje met minder gasaanvoer vanuit Noorwegen. Maar over het algemeen zijn de gasvoorraden goed gevuld. En ook in de zomermaanden is de vraag natuurlijk laag. Dus daar verwacht ik geen grote dingen. Maar als ik kijk naar hernieuwbare opwek zien we dus, zoals ik al eerder zei, steeds meer negatieve prijzen. De spotprijzen zullen steeds meer volatiel blijven. En om dit op te lossen denk ik ook in de toekomst dat steeds meer, wat Clara al zei, het met batterijen en het sturen daarvan, dat dat ook steeds een grotere rol zal spelen.

Peter: Ja, dat is echt op de langere termijn inderdaad. Nou, dank je wel, Sanne. En ook bedankt Martijn en Clara voor jullie bijdrage. Heel interessant. En goed, als jullie het leuk vinden, dan zou ik het goed vinden als je nog eens een keer weer aansluiten om ons te vertellen over de ontwikkeling van of groen gas of van de CO₂-roadmap. Maar bedankt in ieder geval. Volgende maand zijn we er weer. Dan blikken we terug op hopelijk een zonnige maand, op de maand juni.

Nou, mocht u nog een vraag hebben voor onze experts of graag een thema besproken willen zien in de podcast, laat het ons dan weten via podcast@vattenfall.nl. Voor nu bedankt voor het luisteren en tot volgende maand.

--EINDE--