Dynamisch energiecontract: vragen en antwoorden

Wat is een dynamisch energiecontract precies?

Een dynamisch energiecontract is een contract met snel variërende, flexibele leveringstarieven voor stroom en gas. Je gasprijzen veranderen per dag en je stroomprijzen zelfs per uur. Zowel omlaag als omhoog. De dynamische tarieven hangen af van factoren als vraag en aanbod op de energiemarkt, weersomstandigheden en bijvoorbeeld de gas- en kolenprijzen. Je energieprijs volgt de prijsstijgingen en prijsdalingen op de groothandelsmarkt voor energie, ook wel de spotmarkt genoemd. Dat betekent direct voordeel bij prijsdalingen. Maar ook direct duurdere energie bij onverwachte prijsstijgingen.

In dit soort situaties veranderen dynamische tarieven

1. Het is een doordeweekse dag en het waait overdag flink. Windparken leveren extra stroom. Veel mensen zijn op dat moment aan het werk en verbruiken minder stroom dan in de avond. Op de groothandelsmarkt is op zo'n moment het aanbod van stroom hoger en de vraag relatief laag. De dynamische stroomprijs is dan ook tijdelijk lager.
   
   
2. Het is een koude dag en veel meer mensen zetten toch de verwarming wat hoger. Tegelijkertijd zijn er ontwikkelingen in de prijs van brandstof, bijvoorbeeld door een nieuwe crisis. Op dat moment is de productie van extra gas ineens een stuk duurder. En de vraag is groter dan het aanbod. De volgende dag stijgt dan de dynamische prijs voor gas.

Een dynamisch energiecontract moet bij je passen

Een belangrijke voorwaarde voor een dynamisch contract is het hebben van een slimme meter. Heb je die nog niet, dan kun je die aanvragen bij je netbeheerder. In sommige gevallen betaal je hier een bijdrage voor.

Als je een contract met flexibele energietarieven afsluit, ben je bereid om risico's te nemen. Je neemt dan de onvoorspelbaarheid van de markt en grote prijsschommelingen voor lief. Zijn er aantrekkelijke prijsdalingen, dan heb je daar direct voordeel van. Tegelijkertijd bestaat altijd het risico op onverwacht hoge energieprijzen. Net als bij dagkoersen op de aandelenmarkten.

Lees vooraf goed de voorwaarden van zo'n flexibel energiecontract. En laat je adviseren over de gevolgen van flexibele, dynamische tarieven voor je uitgavenpatroon.

Een dynamisch energiecontract vergelijken met bestaande contracten

• Als je een contract met een vast tarief voor je stroom en gas hebt, betaal je steeds hetzelfde leveringstarief gedurende de gehele looptijd van je contract. Bijvoorbeeld tot 1 jaar. Ook als in die tijd de prijs op de groothandelsmarkt stijgt. Daar merk je dan niets van. Je zet je leveringstarief per m³ gas of kWh stroom voor die hele periode vast. Lees meer over vaste contracten
  
  
• Bij een contract met een variabel tarief kan het leveringstarief verschillende keren per jaar wijzigen. Je gas- en stroomtarieven kunnen dalen of stijgen. Afhankelijk van onder andere de middellange trend op de groothandelsmarkt. Vanaf elke wijziging staan je tarieven tijdelijk vast, tot de volgende aanpassing. Je krijgt bij elke voorgenomen wijziging altijd ruim van te voren bericht. Lees meer over variabele contracten
  
  
• Bij een contract met dynamisch tarieven heb je flexibele energietarieven per uur of per dag. Door marktomstandigheden en de vraag en aanbod per uur, per dag, maand en seizoen. Dat betekent direct voordeel bij lagere prijzen op de groothandelsmarkt. Maar ook het direct doorberekend krijgen van een hoger stroomtarief. Of een hoger gastarief in een overspannen energiemarkt.

Bij dynamische contracten zijn alleen de verbruikstarieven flexibel

Je energierekening bestaat uit verschillende onderdelen. Een deel van je rekening is afhankelijk van hoeveel stroom en gas je verbruikt. Daarbij hoort een vast of variabel tarief per m³ gas of kWh stroom. Bij een contract met dynamische tarieven zijn de leveringstarieven van stroom en gas flexibel. De leveringstarieven wijzigen bij stroom elk uur en bij gas elke dag.

De 'inkoopvergoeding' en vastrecht per product komen bovenop de leveringstarieven en zijn per leverancier verschillend. Daarnaast zijn er nog kosten die elke leverancier in rekening brengt namens de overheid en de netbeheerder; netbeheerkosten, energiebelasting en btw. Deze kosten komen terug op elke type contract en kunnen gedurende je contracttermijn wijzigen.

Door deze factoren kunnen flexibele energietarieven variëren

1. Verschil in energieverbruik per seizoen.
   In de wintermaanden is er een hogere vraag naar gas om huizen warm te stoken dan in de zomer. Of is er meer stroom nodig voor het toenemende aantal warmtepompen. In de zomer is het gasverbruik voor verwarming lager. De vraag naar stroom voor verkoelende airco's en ventilatoren kan dan wel weer stijgen.
   
   
2. Verschil in energieverbruik gedurende de dag of week.
   Om het in de avond lekker warm in huis te hebben, te koken, televisie te kijken of te gamen, gebruiken meer mensen tegelijk meer gas en stroom. Dit worden ook wel piekuren genoemd. Er is dan meer vraag naar energie, terwijl er minder stroom uit zonnepanelen beschikbaar is bijvoorbeeld. Overdag als meer mensen niet thuis zijn, kan er meer energie beschikbaar zijn dan de vraag. En kan daardoor de energieprijs lager zijn.
   
   
3. Verschil in energieaanbod en andere marktomstandigheden.
   De beschikbare hoeveelheid gas en stroom verandert steeds. Door het toenemend aantal windmolens in Nederland stijgt de komende jaren de hoeveelheid windenergie. Door de groei in zonnepanelen wordt meer zonne-energie opgewekt en direct verbruikt of anders teruggeleverd aan het stroomnet. Op een winderige en zonnige dag kan er extra veel duurzaam opgewekte stroom zijn. Daardoor kan de stroomprijs mogelijk ook dalen. De markt voor gas heeft meer te maken met ontwikkelingen in de energiemarkt in Nederland en wereldwijd. Zoals het uitbreken van de oorlog in Oekraïne in 2022 bijvoorbeeld.

Je verbruik aanpassen aan energie dagprijzen

Bij dynamische energiecontracten is het interessant om de zogenaamde 'spotprijzen' per uur in de gaten te houden. Met inzicht in je energie per uur, kun je je gedrag en daarmee je verbruik direct aanpassen. De wasmachine laten draaien op het tijdstip dat de stroomprijs laag is. En als de gasprijs de volgende dag omhoog gaat, kiezen voor een extra deken op de bank.

Over hoe en waar je de spotprijzen moet kunnen checken, staan aanvullende regels in de aanvullende verklaring voor leveringsovereenkomsten met dynamische tarieven van de ACM.