Beluister de MarktRappodcast over de ontwikkelingen op de energiemarkt

Luister de podcast

In aflevering 10 van de MarktRappodcast blikken de marktexperts terug op de energiemarktontwikkelingen van de maand september. Zo bespreken ze de door de EU aangekondigde versnelde afbouw van de import van Russisch gas, de vullingsgraad van de Europese gasopslagen (met Nederland als achterblijver) en de stabiele gasprijzen ondanks geopolitieke spanningen. Ook komt de toename van negatieve elektriciteitsprijzen aan bod, mede door het grote aanbod van windenergie en de lage vraag naar elektriciteit op sommige momenten. Verder komen de stijging van de CO₂-prijzen, de knelpunten bij het behalen van klimaatdoelen en de wereldwijde ontwikkeling van de energietransitie aan bod. Beluister de nieuwste aflevering van de MarktRappodcast voor actuele inzichten in de energiemarkt.
 
In deze podcast wordt o.a. gesproken over de Klimaat- en Energieverkenning 2025. U leest het rapport hier: https://www.pbl.nl/publicaties/klimaat-en-energieverkenning-2025.

Dit alles hoort (of leest) u in deze 24:31 minuten durende aflevering van de MarktRappodcast. Deze podcast is o.a. op Spotify terug te vinden.

Heeft u vragen?

Heeft u een vraag over de energiemarkt of over energie in het algemeen? Mail deze dan naar podcast@vattenfall.nl. We behandelen uw vraag graag in een volgende podcast.

Lees de podcast

Intro: Dit is MarktRappodcast, een maandelijkse podcast van Vattenfall. In deze podcast bespreken we met marktexperts de belangrijkste trends in ontwikkeling op de energiemarkt en andere energiegerelateerde onderwerpen.

Peter: Welkom bij alweer de tiende aflevering van de MarktRappodcast. We kijken deze keer terug op de ontwikkeling op de energiemarkt in de maand september. Deze keer doe ik dat wederom met collega’s Tessa Terhoeve en Rick Marsman. En mijn naam is Peter Kortstra. Welkom beiden. Eigenlijk zoals iedere maand kunnen we wel concluderen dat het op de energiemarkt eigenlijk nooit echt saai is. En deze maand zagen we ook wel weer veel gebeurtenissen die van invloed waren op de energiemarkt. Maar goed, voordat we die gaan bespreken: allereerst aan jullie, wat viel jullie de afgelopen maand op? Ik begin bij jou, Tessa.

Tessa: Wat mij opviel, was het bericht van de Europese Commissie om de import van Russisch LNG eerder af te bouwen dan gepland. Dus die datum staat nu op januari 2027.

Peter: We hebben het er wel eens eerder over gehad.

Tessa: Ja, dat is nu dus iets naar voren gehaald. Zoals ik toen ook al meldde: we hebben, toen de oorlog uitbrak, de import van Russisch gas snel afgebouwd. Maar we importeren nog steeds wel veel LNG, en daar willen we dus mee stoppen. Omdat we op die manier toch een Russische oorlog financieren. De meeste mensen zijn daar wel positief over, toch ook?

Peter: Ja.

Tessa: Ook alweer wat gemixte signalen. Maar ja, het laatste bericht dat ik zag, was dat het op zich wel een korte stijging van de gasprijzen zou kunnen veroorzaken als we stoppen met dat Russische LNG. Want ja, dan is er minder gas beschikbaar voor de wereldmarkt, maar dus ook voor de Europese gasmarkt. Maar er komen eigenlijk ook heel veel nieuwe LNG-faciliteiten bij tegen die tijd, als die zoals gepland online komen. Die nieuwe LNG-faciliteiten zouden ervoor moeten zorgen dat er met de prijs niet al te veel geks gebeurt. Dan hebben we het over 2027, dus niet echt op korte termijn, maar meer op lange termijn.

Peter: Nee, inderdaad. Op lange termijn. Rick, wat viel jou op?

Rick: Ja, ik had het in de vorige podcast nog over dat ik schouderuren in de gaten ging houden in de maand september. Nou, dat heb ik netjes gedaan.

Peter: Heel goed.

Rick: En wat je zag, eigenlijk afgelopen maand, is dat gemiddeld gezien de avondpiek weer een stukje duurder is geworden ten opzichte van vorig jaar. Maar dat de laagste prijs aan de andere kant ook wel weer een stukje lager was dan vorig jaar. Al met al: de extremen. De laagste prijs was lager dan vorig jaar en de hoogste prijs was een stuk hoger dan vorig jaar. Dus je ziet daar wel dat de ruimte groter wordt. Wat mij opviel is dat eigenlijk juist de ochtendpiek goedkoper is geworden en de avondpiek duurder. Het is niet dat ze allebei omhoog zijn gegaan.

Peter: Nee.

Rick: Dat kan ook wel ermee te maken hebben dat we de afgelopen maand best veel wind hebben gehad. Dus dat de ochtendpiek ook redelijk goed opgevangen kon worden met wind, ten opzichte van vorig jaar, toen er nog aanmerkelijk minder elektriciteit opgewekt werd met wind.

Peter: Nou, we gaan er zo ook nog eventjes over hebben, over die ontwikkeling op de elektriciteitsmarkt. Maar ik wil even beginnen met jullie over de gasmarkt en dan in het bijzonder over de gasvoorraden. Het gaat goed, zo lees ik, met het aanvullen van de gasvoorraden in Europa. Nederland daarentegen blijft wel iets achter. Maar Tessa, kun jij wellicht ons even meenemen in de ontwikkeling op die gasmarkt van deze maand?

Tessa: Ja, als we dan inderdaad beginnen met de bergingen. In Europa zitten we nu boven de 80% qua vullingsgraad van de gasbergingen. In Nederland rond de 70%, dus dat is wel een stukje lager. Dat is ook een stuk lager dan we vorig jaar hadden, want toen lagen die vulgraden in Nederland nu al rond de 90%, volgens mij. Dus ja, we lopen een beetje achter. In principe gaan we de volgende deadline waarschijnlijk wel gewoon halen. Ik geloof dat dat 74% is op 1 november. En dat ziet eruit alsof we dat wel gaan halen. Maar goed, het is wel echt een stuk minder dan normaal. Maar met die Europese vullingsgraad gemiddeld van boven de 80 procent voelt de markt zich wel redelijk comfortabel, eigenlijk.

En dat is dan ook een van de redenen dat de gasprijs de afgelopen maand redelijk stabiel is gebleven. En op zich is dat best bijzonder, omdat er nog wel heel veel aanhoudende geopolitieke spanningen zijn op het moment. Ja, op het moment komen daar niet hele grote prijsspikes - niet hele grote prijsstijgingen of dalingen - uit voort. Maar we hebben ook gezien de afgelopen jaren dat het ook zo weer kan omslaan. Maar vooralsnog zien we dus redelijk stabiele prijzen.

Peter: Oké. En over dat Russisch gas, daar hebben we het net al even over gehad, daar verwacht je op de lange termijn niet echt veranderingen. Op de korte termijn heeft dat ook geen effect, zo'n besluit van Von der Leyen?

Tessa: Ja, het heeft toen heel even voor een kleine prijsstijging gezorgd toen dat nieuws bekend werd, maar daarna is het eigenlijk redelijk rustig gebleven. Het is inderdaad, zoals je zegt eigenlijk iets wat pas op de lange termijn speelt. Dus ja, tegen die tijd zou het natuurlijk wel weer voor een prijsstijging kunnen zorgen. Maar vooralsnog een stabiele gasmarkt.

Peter: Het was meer een rimpeling in de markt, zeg maar, dan dat je er echt een effect aan kon toeschrijven.

Tessa: Ja.

Peter: In ons eigen MarktRapport las ik dat de CO₂-prijzen de afgelopen tijd ook best wel fors zijn gestegen. Is daar een verklaring voor?

Tessa: Ja, die CO₂-prijzen zijn inderdaad sterk gestegen. En dat komt eigenlijk voornamelijk doordat de CO₂-emissierechten - dus deze technische rechten - moesten worden ingeleverd over 2024. Dus die deadline lag nu op eind september. En dan zijn er toch nog heel wat bedrijven die al die emissies moeten afdekken. Dus die moeten op het laatste moment nog redelijk wat rechten inkopen om aan de regelgeving te voldoen. Dus dan zie je gewoon dat de vraag stijgt en dus de prijs. En daarnaast, de CO₂-markt is eigenlijk een volledig financiële markt. Het is natuurlijk niet echt een commodity, maar meer een financiële markt. Dus er zijn ook heel veel beleggers die speculeren op die prijzen. Dus als je voorziet dat er meer vraag aan gaat komen, dan gaan dat soort beleggers ook heel veel rechten inkopen omdat ze denken dat de prijs gaat stijgen. Maar op die manier draagt dat er natuurlijk ook aan bij. Want als zij denken dat de prijs gaat stijgen en massaal rechten gaan inkopen, dan is er meer vraag. Dus een soort van self-fulfilling prophecy.

Peter: Maar zouden bedrijven, je geeft aan dat bedrijven dan op het laatste moment nog emissies moeten gaan kopen, daar niet ook op moeten anticiperen door dat bijvoorbeeld eerder in het jaar te doen? Want op zich kost het hun nu eigenlijk extra geld omdat ze het op het laatste moment doen. Of ze verwachten dat er een daling zou zijn? Maar ja, dat is eigenlijk niet logisch, omdat je dit soort bewegingen waarschijnlijk elk jaar weer ziet.

Tessa: Ja, dat denk ik wel. Elk bedrijf hanteert natuurlijk een andere hedging-strategie. Dat houdt in: op welke manier ga je inkopen? Je kan natuurlijk in principe ook op één dag al je rechten inkopen, theoretisch gezien. Maar de meeste partijen spreiden dat risico een beetje. Het is natuurlijk ook lastig om precies te weten hoeveel emissierechten je nodig hebt. Want je weet bijvoorbeeld niet hoeveel uren je gascentrale aan gaat staan. En als die meer heeft aangestaan dan je had verwacht, dan zul je toch op het einde nog meer emissierechten moeten inkopen.

Peter: Ja, dat is ook zo. Eigenlijk daar in het verlengde ervan, de ontwikkeling op de elektriciteitsmarkt. Daar wil ik het ook nog even met jullie over hebben, wel over de negatieve prijzen. Rick, je had het er net al even over. En die worden ook wel eens steeds extremer, daar werd al vaker over gehad. Dat zit natuurlijk ook wel in de hernieuwbare opwek. Maar kunnen we concluderen dat dit een beetje de nieuwe werkelijkheid aan het worden is? Want ik las zelf iets, dan moet jij me even uitleggen wat dat was, maar ik vond het zelf wel bijzonder. Het klinkt een beetje cryptisch, maar je kan het misschien wel even toelichten.

Rick: Ja, kijk. Je zag in de afgelopen zomer natuurlijk dat overdag, dat we heel vaak negatieve prijzen hebben door grote elektriciteitsproductie met zonnepanelen. Nu in september gaat het weer harder waaien. Dus je ziet niet alleen meer overdag, maar ook op dagen dat er veel windaanbod is, weinig vraag, maar ook centrales die een soort van een must-run hebben - bijvoorbeeld een elektriciteitscentrale die ook warmte levert aan een warmtenet - die moet ’s nachts doordraaien om die warmte te kunnen afgeven. Al met al kan dat ervoor zorgen dat dus ook ’s nachts de prijs richting nul gaat. Dat zag je nu in de maand september. En met name op zondag of zaterdag, wanneer de vraag laag ligt.

Kijk je bijvoorbeeld naar een land als Frankrijk, daar hebben ze die kerncentrales, waar veel meer centrales een soort van een must-run hebben. Ja, daar speelde dat zelfs op soms, zeg maar, niet alleen in de nacht, maar ook overdag. En dat zorgt ervoor dat de prijs in Frankrijk gemiddeld in september - de spotprijs - 32 euro ongeveer was. Nou, in Nederland was die 72, 73 euro uit mijn hoofd. Dus dan zie je dat daar het effect veel groter is dan hier in Nederland.

Peter: Ja, want daar doelde ik inderdaad op. Want volgens mij waren er zelfs ’s nachts op een bepaald moment zelfs negatieve prijzen. Overdag zijn we dat gewend, zeker omdat je dan veel opwek van de zon hebt. En dan is het ook vaak nog in het weekend, dus er zijn wel specifieke omstandigheden. Maar in dit geval zelfs ’s nachts. Ik vond dat wel heel bijzonder. Maar goed, in ieder geval denk ik een verklaring waarom dat waar is.

Rick: Ja, vorig jaar zag je het ook in september. Het is echt een ding: wanneer het hard waait en de vraag laag is.

Peter: Ja. Dan wil ik het nog even hebben over, eigenlijk is dat ook wel een terugkerend onderwerp, de klimaatdoelen. En in hoeverre we daarmee op de goede weg zijn. Ik las deze maand een artikel dat de uitstoot van broeikasgassen is afgenomen, maar dat het vooral het gevolg is van warm weer en ook een krimp van de industrie. En we lezen daar toch wel de laatste tijd veel berichten over (ook in het industriegebied en bij Rotterdam) dat er steeds meer ook petrochemische bedrijven stoppen of zich terugtrekken. Maar ik lees dus niet dat het beleid van de overheid, of de maatregelen die bedrijven treffen, dat die effect hebben en dat daardoor de duurzaamheidsdoelen of de klimaatdoelen beter gehaald gaan worden. Ja, is die tijdelijke daling van de uitstoot dan een teken van vooruitgang? Of moeten we ons zorgen gaan maken, omdat dit eigenlijk het gevolg is van externe factoren?

Rick: Ja, nou. Ik denk: als je kijkt naar de krimp van de industrie, kan je natuurlijk altijd de vraag stellen of dat ook niet komt door overheidsbeleid of EU-beleid. Maar of het nou ligt aan het duurzaamheidsbeleid van de overheid - dat is natuurlijk de vraag. Ik denk Ja. Vorige week hebben we het (of vorige maand) het er ook over gehad - over Zeevonk - dat energiebedrijven een uitdaging hebben om windparken te bouwen, omdat de vraag beperkter is om zekerheid te hebben voor je elektriciteitsprijs. En ook het waterstofgedeelte, wat een vertraging oploopt. Ja, dan zie je dat het wel steeds moeilijker wordt. En deze week kwam ook de Klimaat- en Energieverkenning 2025 uit. En daar werden die zorgen ook duidelijk geuit. De kans is dat we iets van vijf procent, dat we het doel van 2030 op minder dan vijf procent halen.

Peter: Ja. 

Rick: Dus ja, in die zin is het zorgelijk, ja.

Peter: Want ja, we lezen ook dat, naar aanleiding van nieuw onderzoek en naar kabinetsbeleid, dat het klimaatdoel onbereikbaar blijft. Nou, dat wordt eigenlijk bevestigd door die energieverkenning. En dat het nieuwe kabinetsbeleid er weinig uithaalt. Het lijkt er dus op dat die doelen steeds moeilijker te bereiken zijn. Maar wat zijn de belangrijkste belemmeringen die de voortgang vertragen? Hoe kan het beleid effectiever worden aangepast om dat alsnog wel te behalen?

Rick: Ja, wat dat rapport aangaf: beleid aanpassen kan nog twee procent schelen. Ja, dat is in die zin niet heel veel. De koers die we nu hebben is nog - wat was het - 45 tot 53 procent. Dus dat zou net in de buurt kunnen komen. Maar het doel was 55. Dus ja, een van de redenen is net genoemd: het wordt moeilijker om windparken te bouwen. Aan de andere kant zie je dus ook dat aan de vraagkant de nodige belemmeringen zijn. En het is ook het beleid: wat ze aangaven is nu meer op emissiereductie, maar we zouden ook meer op energiebesparing beleid moeten gaan schrijven en uitvoeren. Dus dat was wel een belangrijk advies vanuit het rapport.

Peter: Ja, het rapport is net deze week uitgekomen, dus we hebben het even snel doorgenomen. Maar misschien leuk om nog een keer - volgende keer - wat we dieper op in te gaan. Dus als het nog verder doorgenomen is. Er zitten nog wel interessante thema’s in die we nog eens kunnen bespreken.

Tessa: Ja, daar denk ik ook nog misschien wel eentje voor. Ze gaven ook echt aan: hoe langer we wachten, hoe duurder het wordt. En ook hoe drastischer de maatregelen moeten zijn. Dus als je in de laatste paar jaar in één keer toch het wil gaan halen, dan gaan bedrijven en consumenten het dan ook veel harder merken.

Peter: Ja, dus eigenlijk is het toch wel een zaak om nu echt door te pakken. En misschien wel de pijn te nemen, want het wordt er niet minder op. Als we het dan in een globaal perspectief plaatsen, kunnen we dan de huidige stand van zaken in Europa vergelijken met andere regio’s, zoals in de Verenigde Staten of in Azië? Zie je dat er wereldwijd zo’n vertraging is bij de uitvoering van die klimaatdoelen? We hebben natuurlijk ook Trump al gehoord, dat hij geen windparken meer wil voor de kust en dat hij investeert in fossiele brandstoffen. Dus is dat een trend die we over de hele wereld zien, Tessa?

Tessa: Ja, in zekere zin wel. Het moeilijke hiervan vind ik altijd dat er eigenlijk meerdere dingen tegelijk waar zijn. Dus ik denk dat je, als je op globaal perspectief kijkt, dat je ziet: ja, het ziet er niet naar uit alsof we onze doelen gaan halen, alsof we met de wereld onder die anderhalf graad opwarming gaan blijven. En dat is de ene kant van het verhaal.
De andere kant van het verhaal is ook wel weer dat er bijvoorbeeld echt ontzettend veel geld in hernieuwbare technologie wordt gestoken, en dat er eigenlijk ook gewoon almaar toename is. Dus als we kijken naar hoeveel er in de eerste helft van dit jaar is geïnvesteerd vergeleken met hoeveel in de eerste helft van vorig jaar, dan zien we toch een 10% stijging. En dat gaat dan om een bedrag van 386 miljard dollar. Dus ja, dat is dus niet weinig. En je ziet ook dat heel veel bedrijven toch nog aan net-zero doelen vasthouden en daar nog actief mee bezig zijn. Je ziet zelfs in de VS dat de energietransitie doorgaat, ondanks Trump. In de VS hebben staten ook best veel macht. Dus in die zin denk ik een beetje anders dan hier. En in 19 staten in de Verenigde Staten blijft dat net-zero doel nog staan. Maar goed, kijk, in de Verenigde Staten… je ziet wel dat het beleid en de onduidelijkheid daarover — die komen de energietransitie natuurlijk gewoon niet ten goede. Dat is wel een conclusie die je zo kan trekken.

En verder is Azië natuurlijk een hele interessante markt om naar te kijken. En vooral dan China. Dus China is wel echt wereldwijd koploper. Dus meer dan de helft van de zon- en windcapaciteit die vorig jaar is toegevoegd over de hele wereld, was in China. Ja, dat is echt gigantisch veel. En toch zie je ook daar dat zij - nou ja - toch niet voldoende doen om onder die anderhalve graad te blijven. Nou moet ik wel zeggen dat China vaak doelen stelt, niet hele ambitieuze doelen stelt, en ze dan ruimschoots haalt. Dus in die zin doen ze aan underpromise overdeliver, ja. Dus ja, dat wordt er dan ook als kanttekening bij geplaatst. En dan is het heel interessant om te kijken om de vergelijking te trekken tussen China, de VS en de Europese Unie. En ja, het gaat dan niet altijd om echt de groene politiek die ze dan willen voeren, maar ook heel erg om het garanderen van baanzekerheid en zoveel mogelijk toekomstige markten te kunnen bedienen en banen te kunnen garanderen. Dus het is niet eens per se een groene wedstrijd, om het maar zo te zeggen. Dat is niet de drijfveer, maar er liggen vaak andere redenen aan ten grondslag.

Rick: Ja, en dan met name economische, ja. 

Tessa: Dus eigenlijk, alle experts zeggen dat je er volledig op in moet zetten. En dat de VS een hele domme keuze maakt op deze manier. En dat China ze vol gaat inhalen. Dus ja, in die zin hoop je dat er op die manier versneld wordt. Dus als het dan niet voor de groene reden is, dan voor een economische. Uiteindelijk maakt het natuurlijk niet uit wat de drijfveer is, als je uiteindelijk het resultaat maar haalt.

Peter: Precies, op welke manier je er komt maakt niet uit.

Tessa: Nee, maar we hebben nog veel meer nodig, ja.

Peter: En wat we dan ook zien, is dat de politieke verdeeldheid in de Europese Unie - dat helpt dan niet echt, Rick. Want ze zijn er nog niet eens uit over een volgend klimaatdoel. En wat ik begreep is dat de EU daardoor ook gewoon de VN-deadline mist om nieuwe klimaatplannen in te dienen. Hoe erg is dat?

Rick: Ja, je zou aan de ene kant kunnen zeggen: je moet een formuliertje inleveren. Dat hebben we niet gedaan. Met name veroorzaakt door: alle lidstaten hebben weer een eigen mening, zoals vaak binnen de EU. En een eigen agenda. En daardoor hebben we uiteindelijk niet een nieuw ding ingeleverd, maar een intentieverklaring. Ja, en dat kan op termijn ervoor gaan zorgen dat investeerders onzekerheid zien. En meer onzekerheid over wat het beleid uiteindelijk gaat zijn. Mochten we die doelen op het laatste moment halen, dan heb je. net zoals net aangegeven bij die klimaatdoelen, dan heb je drastisch beleid nodig. Nou ja, dat soort zorgen zorgen ook weer voor meer onzekerheid. En de EU was, of is, wil graag een frontrunner zijn in de verduurzaming. Maar als je niet een heel goed plan in kan leveren, zeg maar, dan raak je dat aanzien ook kwijt.

Peter: Ja, een intentie klinkt toch minder sterk en daadkrachtig als een plan.

Rick: Ja, inderdaad.

Peter: Ja goed, wat je dan ziet is volgens mij ook een beetje de afzwakking van de mondiale ambitie. Dus ik denk dat we daar nog wel stappen te maken hebben volgens mij, als EU zijnde.

Rick: Ja, je ziet het. Volgens mij, ik hoorde het ook van de week op de radio, dat als je kijkt naar de verkiezingsprogramma’s van, in Nederland dan, dan stond duurzaamheid een paar jaar geleden heel veel in alle partijprogramma’s. Maar nu is dat een stuk minder.

Peter: Nee, ze zeggen: het is belangrijk, maar de topaandacht heeft het op dit moment niet.

Rick: Nee, enigszins ook wel begrijpelijk als je kijkt naar de geopolitiek overal.

Peter: Ja, er zijn andere dingen die nu spelen.

Tessa: Ja.

Peter: Maar voor de lange termijn blijft het belangrijk om hier aandacht voor te houden.

Tessa: Ja, absoluut.

Peter: Ik wil ook nog graag hebben over een ander bericht. En dat ging over de productie van olie en gas. Het bericht was dat de bestaande gasvelden, dat de voorraden daarvan sneller dalen dan vooraf verwacht. Wat zijn de implicaties daarvan voor de toekomst van fossiele brandstof? En hoe snel moet de energiemarkt nu overschakelen naar alternatieve energiebronnen om die daling op te vangen? En dat zou wellicht ook nog meer helpen bij het behalen van de klimaatdoelen, omdat die fossiele brandstoffen wellicht eerder uitgeput raken - of ben ik misschien iets te positief?

Tessa: Nou, het klopt inderdaad. Het sluit een beetje aan op waar we het net over hadden, dus dat er niet eens per se groene doelen aan de grondslag hoeven te liggen. Het kunnen economische redenen zijn of inderdaad dit soort redenen. Dus dat bestaande olie- en gasvelden veel minder produceren dan we eerst hadden verwacht, en dat de productie uit bestaande velden met vier tot zes procent per jaar daalt. Dat komt er vooral ook door dat de olie- en gasvelden die we nu in gebruik nemen, gewoon duurder en moeilijker te ontwikkelen zijn dan eerst. We hebben alle makkelijke bronnen wel gehad - of nou ja, dat is niet helemaal waar, maar veel makkelijke velden hebben we gehad. Dus ja, dan wordt het steeds lastiger om olie- en gasvelden te vinden die je makkelijk kan ontwikkelen. En daar tegenover staat hernieuwbare energie. En daar zie je natuurlijk juist: hoe verder we komen in die transitie, hoe makkelijker het wordt, hoe goedkoper het wordt - daar heb je die leereffecten. Terwijl dus aan de andere kant bij die olie- en gasvelden wordt het dus steeds lastiger.

En nou ja, zoals we net al zeiden: er zijn veel meer investeringen in hernieuwbare energie nodig om de klimaatdoelen te halen. Dus we moeten zon en wind opschalen, maar ook zeker energieopslag en het elektriciteitsnet - in Nederland heel relevant - maar sowieso wereldwijd. En ja, ook wat we net al zeiden: hoe sneller we deze transitie doormaken, hoe kleiner de risico’s zijn op hoge energieprijzen, en hoe kleiner ook onze geopolitieke afhankelijkheid is van landen zoals de Verenigde Staten en Rusland. Dus niet per definitie slecht, maar het kan ook de energietransitie helpen versnellen.

Rick: Ja, klopt. Ja, we zien gewoon echt dat het steeds lastiger wordt om tegen de kosten die we gewend zijn olie en gas uit de aarde te trekken.

Peter: Volgens mij hebben we dan de belangrijkste zaken voor deze maand wel besproken, denk ik. En dan is dit misschien ook wel weer een mooi moment om vooruit te gaan kijken. De maand oktober komt eraan, de temperaturen gaan verder dalen, het stookseizoen gaat ook weer beginnen, dagen worden korter, dus ook minder zon. Wat zijn jullie verwachtingen voor de komende maand? Mag ik bij jou beginnen, Tessa?

Tessa: Ja, nou inderdaad, zoals je zegt: temperaturen worden weer lager, het stookseizoen begint. Dat zagen we ook al even terug in de gasmarkt van afgelopen week. Dus de temperaturen in Noordwest-Europa zijn dan weer een beetje gedaald - volgens mij zelfs iets onder het gemiddelde. En dan zie je dus dat we gelijk eigenlijk meer gas verbruiken voor het verwarmen van woningen en dus minder gas bijvullen of injecteren in de gasbergingen. Dus dat zijn altijd interessante effecten. En die zijn nu gewoon iets prominenter omdat onze gasbergingen in Nederland gewoon niet heel goed gevuld zijn. Dus ik ben benieuwd hoe dat zich gaat ontwikkelen. Ja, ook zeker in relatie tot.

Peter: Nog specifieke zaken die jij verwacht, die je in de gaten gaat houden?

Rick: Nou, ik denk eigenlijk hetzelfde wat Tessa zegt: het stookseizoen begint, nieuwe winter. Dus opnieuw de vraag: hoe koud wordt het? Hoe hard waait het? Vorig jaar hadden we weinig wind. Als we dit jaar wel veel wind hebben, hebben we minder gas nodig voor elektriciteit. En al dat soort dingen zijn nu weer de belangrijke punten die je in de gaten moet houden om te kijken of die in de winter de prijzen (de energieprijzen) gaan oplopen, of juist dat we kunnen zeggen: nee, die kunnen gewoon blijven. Kun je nu niet oordelen of die voorraden echt te laag zijn, dat is afhankelijk van wat je zegt: hoe koud gaat het worden?

Peter: Ja. Nou, dat gaan we dan inderdaad in de gaten houden. Bedankt Rick, en jij ook natuurlijk Tessa. Bedankt voor jullie bijdrage aan deze podcast. Ik wil u, alle luisteraars, bedanken voor het luisteren. Mocht u nog een vraag hebben voor een van onze experts of een onderwerp behandeld willen zien in de podcast, aarzel dan niet en stuur een e-mail, want daar gaan we dan graag op in. Dat kan door een e-mail te sturen naar: podcast@vattenfall.nl. Dat zien we dan graag tegemoet.

Ik wil u nogmaals bedanken voor het luisteren en tot volgende maand.

--EINDE--