Fris je basiskennis over windmolens op

Windmolens komen steeds meer voor in het Nederlandse landschap. Vooral als je door haven-, kust- en poldergebieden rijdt kom je deze indrukwekkende turbines tegen. We hebben dan ook de ideale omstandigheden voor het opwekken van energie uit wind. Het waait in ons land hard en veel. In dit artikel vertellen we meer over de werking van windmolens en de verschillende soorten windmolens.

Er komen steeds meer windmolens in Nederland op land

We gaan in Nederland steeds meer over op duurzame energie, die is opgewekt uit duurzame bronnen zoals wind, water en zon. Zo is één van de doelstellingen van de Rijksoverheid dat vanaf 2030 27% van alle energie uit duurzame bronnen zoals wind komt. Daarom komen er steeds meer windmolens in Nederland. Zo is het aantal windmolens op land tussen 2017 en 2023 toegenomen van 1.981 tot 2.621. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.

Goed op weg

We zijn in Nederland goed op weg met de energietransitie. Bijna de helft van de totale Nederlandse elektriciteitsproductie kwam in 2023 uit fossielvrije bronnen, zoals wind, zon en water. De productie uit fossielvrije bronnen is vergeleken met een jaar eerder met 21 procent gestegen. De stroomproductie uit fossiele bronnen daalde.

Met windenergie meer fossielvrije stroom

Onze windmolens helpen bij het opwekken van ons product Groen uit Nederland. Dat is 100% opgewekt uit duurzame energiebronnen, zoals zon en wind. Bekijk ons stroometiket om te zien waar onze stroom vandaan komt.

Zo werken windmolens

Een windmolen zet windenergie om tot hernieuwbare stroom. In een notendop gebeurt dit zo:

  1. Allereerst zorgt de wind ervoor dat de rotorbladen (de wieken) van de windmolen gaan draaien.

  2. De rotorbladen zitten vast aan de rotorkop. Door het draaien van de rotorbladen gaat ook de rotorkop draaien.

  3. De rotorkop zit vast aan de gondel. De gondel zit helemaal bovenaan de windmolen. In de gondel zitten verschillende onderdelen. Zoals een generator en een transformator. De generator wordt aangedreven door het draaien van de rotorkop. De energie die hierbij vrijkomt zet de generator vervolgens om tot stroom. Bij dit proces kun je ook wel denken aan een hele grote dynamo. Net als een dynamo, maakt de generator namelijk gebruik van magneten om wisselstroom op te wekken.

  4. De wisselstroom die de generator opwekt, is nog niet geschikt voor het stroomnet. De spanning is dan namelijk nog te laag. Hierbij komt de transformator om de hoek kijken. De transformator verhoogt de spanning van de stroom zodat deze het juiste niveau heeft voor ons stroomnet.

  5. Daarna wordt de stroom naar beneden geleid naar het stroomnet. Via een hoogspanningskabel die door de mast van de windmolen loopt.

Windmolens: van groot tot klein

De windmolen zoals we die allemaal kennen, is het type windmolen die we hierboven hebben beschreven. Dit type windmolen noem je ook wel een windturbine. Deze windturbines vind je voornamelijk in grote windparken op zee of aan land in kust- en poldergebieden. Deze zeer grote, moderne windmolens zetten grootschalig windenergie om in groene stroom.

Windmolens voor thuis

Er zijn ook kleine windmolens die geschikt zijn voor particulieren. Deze kleine windmolens plaats je op het dak of in de tuin. Met deze windmolens wek je je eigen windenergie op. Het doel van zo’n kleine windmolen is vergelijkbaar met zonnepanelen: wind- of zonne-energie omzetten in groene stroom voor thuis. Maar in tegenstelling tot zonnepanelen, kiezen weinig huishoudens op dit moment voor deze kleine windmolens. Dit heeft onder andere te maken met de hoge aanschafkosten en enkele praktische voorwaarden. Zo heb je onder andere een vergunning nodig voor de plaatsing van zo’n windmolen. En er moet natuurlijk ter plaatse voldoende wind waaien.

Onze windparken in Nederland

In Nederland hebben we inmiddels 8 windparken. Daarnaast hebben we ook windparken in ontwikkeling.

Meer over onze windparken

Windmolens wekken steeds meer energie op

In de jaren ‘90 waren windmolens gemiddeld ongeveer 50 meter hoog. Tegenwoordig hebben ze steeds vaker een zogenaamde as-hoogte van 100 meter of hoger. Een van de hoogste windmolens in Nederland heeft een as-hoogte van maar liefst 260 meter. Deze Haliade-X op de Rotterdamse Maasvlakte is daarmee bijna even hoog als de Eiffeltoren. De windmolens op ons windpark Hollandse Kust Zuid hebben een maximale tip-hoogte van 251 meter boven zeeniveau.

Op de kaart van Atlas Leefomgeving zie je waar windmolens in ons land staan en hoe hoog ze zijn. Naar verwachting worden windmolens in de toekomst alleen maar hoger en krachtiger. Hoe hoger de windmolens, hoe meer stroom ze kunnen opwekken. Dat komt doordat het hoger in de lucht vaker en krachtiger waait. En omdat ook de wieken van windmolens steeds langer worden en dus meer wind vangen.

Bekijk ook deze windpagina's