Onze windparken in Nederland
In Nederland hebben we inmiddels 11 windparken. Daarnaast hebben we ook windparken in ontwikkeling.
Fris je basiskennis over windmolens op
Windmolens komen steeds meer voor in het Nederlandse landschap. Vooral als je door haven-, kust- en poldergebieden rijdt kom je deze indrukwekkende turbines tegen. We hebben dan ook de ideale omstandigheden voor het opwekken van energie uit wind. Het waait in ons land hard en veel. In dit artikel vertellen we meer over de werking van windmolens en de verschillende soorten windmolens.
Er komen steeds meer windmolens in Nederland op land
We gaan in Nederland steeds meer over op duurzame energie, die is opgewekt uit duurzame bronnen zoals wind, water en zon. Zo is één van de doelstellingen van de Rijksoverheid dat vanaf 2030 27% van alle energie uit duurzame bronnen zoals wind komt. Daarom komen er steeds meer windmolens in Nederland. Zo is het aantal windmolens op land tussen 2017 en 2023 toegenomen van 1.981 tot 2.621. Dit blijkt uit cijfers van het CBS.
Goed op weg
We zijn in Nederland goed op weg met de energietransitie. De helft van de totale Nederlandse elektriciteitsproductie kwam in 2024 uit fossielvrije bronnen, zoals wind, zon en water. De productie uit fossielvrije bronnen is vergeleken met een jaar eerder met 10% gestegen en de productie uit fossiele bronnen daalde met 4%.
Met windenergie meer fossielvrije stroom
Onze windmolens helpen bij het opwekken van ons product Groen uit Nederland. Dat is 100% opgewekt uit duurzame energiebronnen, zoals zon en wind. Bekijk ons stroometiket om te zien waar onze stroom vandaan komt.
Zo werken windmolens
Een windmolen zet windenergie om tot hernieuwbare stroom. In een notendop gebeurt dit zo:
-
Allereerst zorgt de wind ervoor dat de rotorbladen (de wieken) van de windmolen gaan draaien.
-
De rotorbladen zitten vast aan de rotorkop. Door het draaien van de rotorbladen gaat ook de rotorkop draaien.
-
De rotorkop zit vast aan de gondel. De gondel zit helemaal bovenaan de windmolen. In de gondel zitten verschillende onderdelen. Zoals een generator en een transformator. De generator wordt aangedreven door het draaien van de rotorkop. De energie die hierbij vrijkomt zet de generator vervolgens om tot stroom. Bij dit proces kun je ook wel denken aan een hele grote dynamo. Net als een dynamo, maakt de generator namelijk gebruik van magneten om wisselstroom op te wekken.
-
De wisselstroom die de generator opwekt, is nog niet geschikt voor het stroomnet. De spanning is dan namelijk nog te laag. Hierbij komt de transformator om de hoek kijken. De transformator verhoogt de spanning van de stroom zodat deze het juiste niveau heeft voor ons stroomnet.
-
Daarna wordt de stroom naar beneden geleid naar het stroomnet. Via een hoogspanningskabel die door de mast van de windmolen loopt.
Windmolens: van groot tot klein
De windmolen zoals we die allemaal kennen, is het type windmolen die we hierboven hebben beschreven. Dit type windmolen noem je ook wel een windturbine. Deze windturbines vind je voornamelijk in grote windparken op zee of aan land in kust- en poldergebieden. Deze zeer grote, moderne windmolens zetten grootschalig windenergie om in groene stroom.
Windmolens voor thuis
Er zijn ook kleine windmolens die geschikt zijn voor particulieren. Deze kleine windmolens plaats je op het dak of in de tuin. Met deze windmolens wek je je eigen windenergie op. Het doel van zo’n kleine windmolen is vergelijkbaar met zonnepanelen: wind- of zonne-energie omzetten in groene stroom voor thuis. Maar in tegenstelling tot zonnepanelen, kiezen weinig huishoudens op dit moment voor deze kleine windmolens. Dit heeft onder andere te maken met de hoge aanschafkosten en enkele praktische voorwaarden. Zo heb je onder andere een vergunning nodig voor de plaatsing van zo’n windmolen. En er moet natuurlijk ter plaatse voldoende wind waaien.
Hoeveel energie levert een windmolen
De maximale hoeveelheid aan energie die een windmolen kan leveren noem je de capaciteit of het vermogen. Het vermogen van een windmolen druk je uit in MW (MegaWatt). Het vermogen van een windmolen op zee kan bijvoorbeeld 11 MW zijn, terwijl windmolens op land een vermogen kunnen hebben van bijvoorbeeld 3,5 MW. Dat verschilt erg per fabrikant, en hangt ook af van de leeftijd van de windmolen: nieuwere modellen hebben steeds meer vermogen. Windmolens op zee hebben dus vaak een hoger vermogen en kunnen meer groene stroom leveren dan windmolens op land.
Hoe dat kan, ligt onder andere aan de volgende twee dingen:
-
De hoogte van de windmolen en lengte van de wieken
Hoge bomen vangen veel wind, en hetzelfde geldt voor windmolens. Hoe hoger de windmolen, hoe meer wind deze kan vangen. Op grote hoogtes waait het namelijk harder. Ook de lengte van de rotorbladen (de wieken) is belangrijk voor het vangen van veel wind. Lange rotorbladen hebben een groter oppervlakte waardoor ze meer wind vangen. En hoe meer wind er opgevangen kan worden, hoe meer windenergie er opgewekt kan worden. Op zee zijn windmolens vaak hoger dan aan land, met langere wieken. Want op zee is daar simpelweg meer ruimte voor.
-
Hoe hard en constant het waait
Vanaf windkracht 2-3 begint een windmolen al te draaien, maar pas vanaf windkracht 7 draait een windmolen op volledige capaciteit. Wanneer het dus niet hard genoeg waait komt een windmolen niet aan zijn maximale vermogen. Op zee waait het vaak harder en constanter. Een windmolen op zee zal dan ook meer groene energie op kunnen wekken dan een windmolen aan land, omdat het op zee vaak harder én constanter waait. Vanaf windkracht 10 wordt een windmolen vaak stopgezet vanwege de veiligheid.
Windmolens wekken steeds meer energie op
In de jaren ‘90 waren windmolens gemiddeld ongeveer 50 meter hoog. Tegenwoordig hebben ze steeds vaker een zogenaamde as-hoogte van 100 meter of hoger. Een van de hoogste windmolens in Nederland heeft een as-hoogte van maar liefst 260 meter. Deze Haliade-X op de Rotterdamse Maasvlakte is daarmee bijna even hoog als de Eiffeltoren. De windmolens op ons windpark Hollandse Kust Zuid hebben een maximale tip-hoogte van 251 meter boven zeeniveau.
Windpark Hollandse Kust Zuid is ons eerste subsidievrije windpark op zee en ligt in de Noordzee, tussen Zandvoort en Noordwijk. Het park bestaat uit 139 windmolens met een gezamenlijk vermogen van 1.500 MW. De verwachte productie van deze windmolens is vergelijkbaar met het jaarlijkse energieverbruik van ongeveer 1,5 miljoen Nederlandse huishoudens. Zowel huishoudens, bedrijven als industriële partners kunnen profiteren van de fossielvrije stroom die het windpark opwekt. Dit windpark is in september 2023 geopend.
Op de kaart van Atlas Leefomgeving zie je waar windmolens in ons land staan en hoe hoog ze zijn. Naar verwachting worden windmolens in de toekomst alleen maar hoger en krachtiger.
