De nieuwe Energiewet uitgelegd: dit moet u weten

Per 1 januari 2026 gaat de nieuwe Energiewet in. Deze vervangt de Gaswet (2000) en Elektriciteitswet (1998) en introduceert nieuwe regels voor de elektriciteits- en gasmarkt en het energiesysteem. In de nieuwe Energiewet komen nationaal beleid en Europese regelgeving samen. Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor duurzame lokale energieproductie, opslag en flexibiliteit. 

Wat is het doel van de nieuwe Energiewet?

December 2024 markeerde het officiële startsein: de Eerste Kamer gaf haar goedkeuring aan de nieuwe Energiewet. Een belangrijke stap richting een slimmer, flexibeler en duurzamer energiesysteem. De Energiewet is ontworpen om het energiesysteem toekomstbestendig en flexibeler te maken. Als bedrijf krijgt u meer vrijheid om uw energievoorziening in te richten zoals u dat wilt: meer keuze, flexibiliteit en grip op uw verbruik.

Zo moet de nieuwe wet bijdragen aan:

  • de versnelling van de energietransitie en CO₂-reductie stimuleren.
  • meer ruimte voor opwek uit hernieuwbare bronnen (zoals zon en wind) en opslag.
  • slimmer gebruik van de beschikbare capaciteit op het elektriciteitsnet.
  • het toekomstbestendig maken van wet- en regelgeving (voor o.a. batterijen, laadinfrastructuur en slimme meters).

Kijk voor meer informatie en het laatste nieuws over de nieuwe Energiewet op de website van de Rijksoverheid.

Op wie is de nieuwe Energiewet van toepassing?

De wet raakt iedereen die energie (elektriciteit en/of gas) gebruikt, levert, beheert of deelt: van individuele huishoudens tot grote ondernemingen, inclusief de overheid en toezichthouders.

Wanneer gaat de nieuwe Energiewet in?

De meeste bepalingen treden op 1 januari 2026 in werking, maar u kunt als organisatie nu al stappen zetten. Door tijdig te anticiperen op de nieuwe regels, voorkomt u verrassingen en benut u strategische kansen. Wij denken graag mee over hoe u zich goed kunt voorbereiden.

Een aantal belangrijke aspecten zijn:

  • Laat u informeren over de nieuwe energiewet, zo begrijpt u goed wat dit voor uw situatie betekent.
  • Bekijk uw mogelijkheden binnen de kaders van de energiewet, welke opties heeft u op het gebied van energiedelen, terugleveren of uw energievoorziening.
  • Inzicht in uw verbruik. Hiermee krijgt u grip op hoeveel energie u produceert, verbruikt of kunt terugleveren.
  • Slim energiemanagement: door achter de meter slim te sturen (bijvoorbeeld met laadpunten of zonnepanelen), kunt u kosten besparen, energie terugleveren of zelfs verdienen aan flexibiliteit.

Micro-ondernemingen: nieuwe definities

De nieuwe Energiewet maakt naast de traditionele klantindeling op basis van een kleine- of grote aansluiting (kleinverbruik/grootverbruik) ook onderscheid in het ‘type eindafnemer’. Aan het type eindafnemer zijn specifieke rechten en verplichtingen verbonden. Het is belangrijk dat u weet in welke categorie u valt en dat aangeeft bij uw leverancier als de leverancier er om vraagt.

Niet langer bepaalt alleen de grootte van uw energieaansluiting welke regels op u van toepassing zijn, maar ook de schaal van uw onderneming. Heeft u bijvoorbeeld een grootverbruiksaansluiting, maar een bescheiden omzet (max. 2 miljoen jaaromzet) of een klein team (< 10 werknemers)? Dan kunt u straks worden aangemerkt als micro-ondernemer. Ook het omgekeerde is mogelijk.

Welke typen eindafnemer zijn er?

Bij wet worden de volgende type eindafnemers onderscheiden:

Huishoudelijk eindafnemer

Huishoudelijk eindafnemer: u koopt elektriciteit of gas in voor eigen huishoudelijk gebruik. 

Micro-onderneming

Micro-onderneming: u bent een bedrijf met: 

  • Minder dan 10 werknemers én
  • Een jaaromzet van maximaal € 2 miljoen of
  • Een balanstotaal van maximaal € 2 miljoen. 

Ook actieve afnemers vallen hieronder. Dit zijn eindafnemers (of groepen) die zelf elektriciteit opwekken, delen, opslaan of verkopen, zolang dit niet hun hoofdactiviteit is. 

Onderneming (Enterprise)

Vattenfall bundelt ondernemingen, niet zijnde micro-ondernemingen samen als 'Onderneming'. Hoewel de wet meerdere vormen definieert, zijn er geen specifieke bepalingen voor deze afzonderlijke groepen. Daarom hanteren wij één uniforme benadering.

Welke kansen biedt de wet voor verduurzaming en kostenbesparing?

De nieuwe Energiewet introduceert mogelijkheden om energie slimmer en duurzamer te benutten. Onder bepaalde omstandigheden kunnen organisaties inspelen op deze wetgeving, bijvoorbeeld via energiedelen, het terugleveren van energie of efficiënter gebruik van het net. Deze processen worden naar verwachting toegankelijker en transparanter, wat kan bijdragen aan een beter inzicht in het eigen energieverbruik.

Maar wat betekent dat precies?

Één ding is duidelijk: flexibiliteit kan lonen. Afhankelijk van uw situatie kunnen er mogelijkheden zijn om kosten te besparen en uw energieverbruik te optimaliseren, bijvoorbeeld door slim te investeren in infrastructuur en goed na te denken over wat u écht nodig heeft.

Door tijdig te anticiperen op deze ontwikkelingen kunnen bedrijven hun energiebeheer anders inrichten en inspelen op veranderingen in de energiemarkt. Mogelijkheden die hierbij kunnen ontstaan zijn:

Lees meer over Flexibiliteit

Lees ook meer over deze onderwerpen

Disclaimer

De informatie op deze webpagina is bedoeld om u een algemeen en informatief overzicht te geven van relevante ontwikkelingen in wet- en regelgeving over energie. Omdat wet- en regelgeving voortdurend in ontwikkeling is, kan de inhoud van deze pagina wijzigen of verouderd raken, met name bij wijzigingen in (voorgestelde) wet- en regelgeving. Wij streven ernaar de informatie zo actueel en nauwkeurig mogelijk te houden. Toch kunnen wij niet garanderen dat alle informatie op elk moment volledig en correct is. De informatie op deze webpagina dient niet te worden beschouwd of gebruikt te worden als een advies en is niet gerelateerd aan uw persoonlijke situatie. Aan de inhoud van deze webpagina kunnen geen rechten worden ontleend. Voor de meest actuele en volledige informatie adviseren wij u om officiële bronnen te raadplegen of deskundig advies in te winnen.