De gemeente Amsterdam en Vattenfall werken samen aan stadswarmte voor Amsterdam. Zo zorgen we voor een betrouwbaar warmtenetwerk dat op de toekomst is voorbereid. Daarom treffen we voorbereidingen voor de bouw van een hulpwarmtecentrale in Amsterdam-Noord. Het is mogelijk dat je door de bouwwerkzaamheden tijdelijk overlast zult ervaren.
Steeds meer inwoners in Amsterdam krijgen een aansluiting op stadswarmte. Door de groei in aansluitingen is er vanaf 2026 extra ondersteuning nodig voor het stadswarmtenet in Amsterdam-Noord. Daarom gaat Westpoort Warmte (WPW)* na 1 oktober 2024 een hulpwarmtecentrale (HWC) in Het Groene Veld in Amsterdam-Noord bouwen. Je kunt dit vergelijken met een soort grote cv-ketel voor de wijk. De nieuwe HWC zorgt ervoor dat onze klanten altijd genoeg warmte krijgen. Bijvoorbeeld bij strenge vorst. Ook bij calamiteiten of werkzaamheden kan de HWC worden ingezet. Hij is dus maar af en toe in gebruik en is een stuk kleiner dan een gewone centrale.
*Westpoort Warmte B.V. is een joint venture waarin de gemeente Amsterdam en Vattenfall Warmte N.V. beiden voor 50% eigenaar zijn.
Op dit moment bereiden we het project voor. We werken de ontwerpen in detail uit en vragen voor de bouw van de HWC en de aanleg van de warmteleidingen vergunningen aan. Onze planning is als volgt:
Tot oktober 2024 | Voorbereiding van het project
We werken de ontwerpen in detail uit, voeren onderzoeken uit, vragen vergunningen aan en stellen aannemers aan.
Oktober - december 2024 | Start werkzaamheden
We maken het terrein bouwrijp en starten met de aanleg van de warmteleidingen.
Eind 2025 | Aanleg van de warmteleidingen klaar
Bewoners van Amerbos zijn aangesloten op het stadswarmtenetwerk en krijgen warmte vanuit AEB.
Eind 2026 | Bouw van de HWC klaar
De hulpwarmtecentrale kan in bedrijf.
Wij willen omwonenden en ondernemers goed betrekken bij de plannen en eventuele zorgen wegnemen. Vattenfall en de gemeente Amsterdam informeren belanghebbenden regelmatig over de voortgang van het project. Dat gaat via deze website, inloopbijeenkomsten en brieven.
Een hulpwarmtecentrale (HWC) is een installatie in het stadswarmtenet. Deze warmt water op die vervolgens via een ondergronds leidingnet woningen en bedrijven verwarmt. Een HWC wordt gebruikt op momenten dat het erg koud is, bij onderhoudswerkzaamheden elders in het warmtenet of bij calamiteiten. De brandstof van een HWC is meestal aardgas, maar kan in de toekomst ook of bio-olie of waterstof zijn.
Vanwege de duurzaamheidsplannen om in 2040 aardgasvrij te zijn, wil de gemeente Amsterdam het aantal woningen op stadswarmte in 2040 verviervoudigd hebben. Ook in Amsterdam-Noord zal het aantal aangesloten woningen op stadswarmte sterk blijven groeien. In Amsterdam-Noord worden momenteel ca. 10.000 woningen met restwarmte vanuit Afval Energiebedrijf (AEB) Amsterdam verwarmd. In 2030 wordt verwacht dat dit gegroeid zal zijn naar ongeveer 27.000 aansluitingen en in 2040 naar ongeveer 36.000.
Bij ongeveer 14.000 aansluitingen heeft dit warmtenet bij strenge vorst ondersteuning nodig om voldoende warmte te kunnen blijven leveren. Door de snelle groei is dit hulpvermogen vanaf 2026 in Amsterdam-Noord nodig. Door een hulpwarmtecentrale (HWC) in Amsterdam-Noord te bouwen vangen we dit op. Naast de opvang van piekbelasting is de HWC ook een back-up voor calamiteiten en gepland onderhoud aan het warmtenet in Amsterdam-Noord.
Een HWC is een installatie met een of meerdere schoorstenen. Voor deze HWC is door architectenbureau Heren5 een speciaal ontwerp gemaakt, waardoor de schoorstenen niet of nauwelijks zichtbaar zijn.
Bij Vattenfall is de eis van 21 graden niet bekend. Wel zijn we verplicht om te zorgen dat de te leveren warmte voldoet aan bepaalde minimale en maximale temperaturen. Daarnaast moeten we garanderen dat we voldoende warmte leveren. Vattenfall heeft – uiteraard – niks te zeggen over de temperaturen in de woonruimte van de mensen zelf. Die bepalen zelf hoeveel warmte zij uit het warmtenet afnemen (dus hoe hoog zij de thermostaat zetten). Wij ontwerpen onze warmtenetten op basis van de te verwachte warmtevraag per woning.
Ja, los van de discussie over de ruimtetemperatuur in woningen is de HWC nodig. De HWC is nodig om onderhoud op andere plekken in het warmtenet uit te kunnen voeren en om warmte te blijven leveren tijdens een storing in het warmtenet of bij de warmtebron (AEB).
De HWC draait alleen bij strenge vorst, gepland onderhoud of bij een storing of calamiteit. De eerste jaren zal de HWC onder normale omstandigheden niet meer dan 100 uur per jaar draaien. In de eindsituatie in 2040 zal de HWC ongeveer 220 draaiuren hebben. Om de warmtevraag op te kunnen vangen bij calamiteiten of gepland onderhoud moet de HWC meer draaiuren maken. Daarom hebben we een vergunning aangevraagd voor maximaal 1.500 draaiuren, om warmte te kunnen leveren als het moet.
De HWC wordt gefaseerd uitgebreid om de groei van het stadswarmtenet te faciliteren. Tijdens de eerste fase zullen we aardgas als brandstof gebruiken. Vattenfall wil het mogelijk maken binnen één generatie fossielvrij te leven. Dat betekent dat de HWC vanaf 2040 niet langer op fossiele brandstoffen gestookt wordt. We maken daarom het ontwerp zodanig dat we in fasen 2 en 3 de HWC makkelijker kunnen verduurzamen (zie ook vraag ‘Wordt de HWC in de toekomst nog uitgebreid?’).
De HWC wordt gefaseerd uitgebreid om de groei van het stadswarmtenet te faciliteren. De HWC groeit in feite mee met de groei van aansluitingen op het stadswarmtenet. De eerste fase moet in 2026 klaar zijn. Op basis van huidige prognoses verwachten we dat de HWC hierna nog twee keer wordt uitgebreid; fase 2 in 2031 en fase 3 in 2036.
Het klopt dat het bouwen van een HWC op aardgas tegenstrijdig lijkt met het beleid van gemeente Amsterdam en Vattenfall. De reden om op dit moment voor aardgas te kiezen, is het gebrek aan betaalbare duurzamere alternatieven op de korte termijn.
Het doel van de HWC is het leveren van piek en back-up warmte, dus als de hoofdwarmtebron wegvalt of niet voldoende warmte kan leveren. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan heel koude dagen. Als dat het geval is dan moeten we de HWC op elk moment aan of uit kunnen zetten. Dat kan op dit moment alleen met gas (een duurzamere brandstof is of nog niet technisch haalbaar, betaalbaar of betrouwbaar genoeg). Stadsverwarming met behulp van een HWC bespaart veel CO2 vergeleken met een gasketel thuis. Deze installatie zal daarnaast het grootste deel van het jaar niet draaien.
In de toekomst gaat de HWC over op een duurzamere brandstof. We onderzoeken bijvoorbeeld:
• waterstof
• een warmtebuffer (opslag) die we in de nacht vullen vanuit het warmtenet
• biobrandstof
• een E-boiler (een soort grote waterkoker die draait op fossielvrije elektriciteit)
Allemaal opties die nu om verschillende redenen niet haalbaar zijn, maar waar we in de volgende fases wel mee aan de slag gaan. Voor nu is het belangrijk om een betaalbare en betrouwbare oplossing te bieden en tegelijkertijd te werken aan de verduurzaming in de komende jaren. De HWC moet namelijk in 2040 fossielvrij zijn.
Op dit moment is er geen noodvoorziening voor het stadswarmtenet in Amsterdam-Noord. Dit is daarom ook één van de belangrijkste redenen om de HWC te bouwen. Als er nu een storing ontstaat, dan hebben minimaal 10.000 huishoudens geen warm water of verwarming. In het jaar 2026 zijn dit nog meer huishoudens. Ook heeft Vattenfall de verplichting om een storing snel op te lossen. Dit is vastgelegd in de Warmtewet. Het plaatsen en aansluiten van een tijdelijke noodvoorziening, zoals dieselgeneratoren, kost erg veel tijd en is daarmee geen oplossing.
Het is niet mogelijk om het gebouw van de HWC multifunctioneel in te zetten (bijvoorbeeld ook als klimmuur). Dit komt omdat de HWC een onbemande installatie is. Ook kunnen wij niet de veiligheid garanderen wanneer het gebouw op andere manieren wordt ingezet.
De HWC maakt alleen geluid als deze aanstaat. Uit onderzoek blijkt dat de HWC voldoet aan de geldende geluidsgrenswaarden. Hierbij is getoetst aan de bestemmingen zoals opgenomen in het huidige bestemmingsplan. De HWC is verder een onbemande centrale met weinig activiteit. Er komen geen piekgeluiden voor, zoals bijvoorbeeld laden en lossen.
De HWC is een gasgestookte installatie en vergelijkbaar met een cv-ketel. Als de HWC aan staat, komt er als gevolg van de stookinstallatie stikstofdioxide en in beperkte mate fijnstof vrij. De HWC zal te allen tijde voldoen aan de wettelijke eisen.
De HWC krijgt een zinken bekleding. Deze is volledig recyclebaar. Zinken gevelbekleding scoort goed in het milieuclassificatie systeem van het NIBE: Klasse 2, ‘goede keuze’.
Vattenfall is al sinds 2017 op zoek naar een geschikte locatie voor een HWC in Amsterdam-Noord. Bij het zoeken naar een locatie is het belangrijk dat de HWC zo centraal mogelijk bij de klanten ligt en zo dicht mogelijk bij het bestaande stadswarmtenet. Hoe dichterbij, hoe effectiever de HWC en hoe kleiner de warmteverliezen.
Er zijn 13 locaties binnen Amsterdam Noord onderzocht, zie ook onderstaand kaartje. Deze locaties zijn beoordeeld op bereikbaarheid, ruimte voor de installaties, ruimte voor de warmteleidingen en ontwikkelingsmogelijkheden. Twaalf locaties vielen af omdat er óf te weinig plek was, óf de bebouwing te dichtbij zou staan, óf het gebied al was aangewezen als bijvoorbeeld Hoofdgroenstructuur. Het gebied net ten noorden van Ring A10 (locatie 1 op onderstaand kaartje, bij afslag S116, ook wel het Groene Veld genoemd) heeft deze beperkingen niet.
Nee, de eerder onderzochte locaties zijn afgevallen om redenen die nu ook nog gelden. Het plan van een HWC op Het Groene Veld lag er al voor de komst van de ADM gemeenschap. Dit is destijds door de gemeente Amsterdam met de ADM gemeenschap gedeeld.
Vattenfall gaat niet over of de ADM-gemeenschap wel of niet kan blijven op Het Groene Veld, dat is aan de gemeente Amsterdam. De HWC neemt in ieder geval niet het gehele terrein van Het Groene Veld in beslag maar een deel. Zie ook het kaartje hieronder. De rest van het terrein kan gebruikt worden voor andere doelen.
Op dit moment is er een bestuurlijke afspraak die de komst van de HWC ondersteunt. Er is nog geen formeel besluit genomen. Wel is de gemeente bezig met het opstellen van een gebiedsvisie. Voor de bouw van de HWC en de aanleg van de warmteleidingen hebben wij vergunningen nodig. Pas als deze vergunningaanvragen zijn goedgekeurd mogen wij de HWC bouwen en de warmteleidingen aanleggen. De aanvraag voor de omgevingsvergunning voor het bouwen, oprichten en toestaan van de HWC in het bestemmingsplan, hebben wij op 7 juli 2023 ingediend. De aanvragen voor andere vergunningen volgen binnenkort.
De provincie Noord-Holland is verantwoordelijk voor het beoordelen van de omgevingsvergunning milieu, bouwen en toestaan van de HWC in het bestemmingsplan. Zij hebben dit ondergebracht bij de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (ODNZKG). De ODNZKG beoordeelt de vergunningaanvraag en stemt deze af met de gemeente Amsterdam. Bent u het niet eens met het plan? Dan is het mogelijk om een zienswijze in te dienen (bezwaar te maken) over het ontwerpbesluit. Dit kan nadat alle belangrijke stukken door de ODNZGK ter inzage zijn gelegd (dit betekent dat u de stukken van de vergunningaanvraag mag bekijken of lezen). Er geldt een termijn van 6 weken voor het indienen van een zienswijze.
U kunt hier meer lezen over de stappen die horen bij deze vergunningaanvraag: Overzicht: uitgebreide procedure Wabo - Kenniscentrum InfoMil
U kunt hier meer lezen over het maken van bezwaar: Bezwaar, meldingen en klachten - Provincie Noord-Holland
Voor de bouw van de HWC en aanleg van de warmteleidingen moet zwaar bouwverkeer naar de locatie komen. Hiervoor maken we een tijdelijke toegangsweg vanaf een tijdelijke in- en uitrit vanaf de A10 naar de zuidwest hoek van het HWC terrein. De toegangsweg kruist het Pepijnpad op één locatie.
Of en hoe mensen tijdens de bouw veilig de toegangsweg kunnen oversteken gaan we nog goed onderzoeken. Buiten werktijden en in de weekenden verwachten we dat de oversteek veilig open gezet kan worden. Zodra de werkzaamheden klaar zijn verwijderen we de toegangsweg en herstellen we het Pepijnpad. De rest van het Pepijnpad is tijdens de bouw begaanbaar.
Mensen die aan de bouw van de HWC en aanleg van de warmteleidingen werken zullen via de Buikslotermeerdijk de locatie bereiken, en dus niet via de naburige woonwijken. Voor zwaar transport leggen we een tijdelijke toegangsweg aan. Deze loopt vanaf een tijdelijke afslag van de A10 naar de zuidwest hoek van het HWC terrein.
Na de bouw is de HWC bereikbaar via de Buikslotermeerdijk, zoals nu ook het geval is. De HWC is een onbemande installatie en vraagt geen dagelijks onderhoud. Er zal gemiddeld 1 keer in de 2 weken personeel, in een werkbusje, naar de HWC toe gaan.
Alle werkzaamheden worden uitgevoerd volgens normen die daarvoor gelden. Vattenfall voert al een lange tijd werkzaamheden uit in Amsterdam. Wij verwachten dat deze werkzaamheden geen schade aan woningen of andere objecten veroorzaken.
Er moeten bomen gekapt worden voor de tijdelijke toegangsweg vanaf de A10 naar de locatie van de HWC. Deze toegangsweg is nodig voor zwaar vrachtverkeer. De exacte hoeveelheid bomen die gekapt moeten worden wordt op dit moment uitgezocht. Zodra de werkzaamheden klaar zijn verwijderen we de toegangsweg en herstellen we het gebied.
Voor de aanleg van de warmteleidingen moet er op de Elzenhagensingel enkele bomen weggehaald worden vanwege ruimtegebrek. Dit zijn kleine bomen die later herplant worden.
Bij stadsverwarming gebruiken we warmte die wordt geproduceerd op een centrale plek. Bijvoorbeeld bij het AEB. De warmte gaat via een ondergronds leidingnet naar woonwijken en bedrijventerreinen. Stadsverwarming is een alternatief voor losse cv-ketels op gas. Onderhoudsvrij, zorgeloos en veilig. Zo helpt het ons op weg naar een fossielvrij leven.
Op deze webpagina’s lees je meer over stadswarmte en de efficiëntie hiervan:
Ben je eigenaar van je woning, dan bepaal je zelf of deze wordt aangesloten op het stadswarmtenetwerk. Bij huurwoningen heeft de eigenaar of corporatie daarvoor toestemming nodig van (70% van) de huurders.
Op de pagina Stadsverwarming kun je zien waar wij stadswarmte leveren.
Als je interesse hebt in een aansluiting op stadswarmte, dan kun je je melden via mijnaansluitingen.nl.
Je vindt meer informatie op onze tarievenpagina.
De HWC wordt met nieuwe stadswarmteleidingen, onder de A10 door, verbonden met het bestaande stadswarmtenetwerk binnen de ring. De aanleg van deze nieuwe leidingen biedt gelijk een kans om zo'n 2000 klanten in het gebied Amerbos aan te sluiten op het stadswarmtenetwerk. Momenteel krijgen de bewoners van Amerbos warmte van een Warmte-Kracht-Koppeling (WKK) installatie die op gasmotoren draait. De WKK is verouderd en loopt tegen het einde van zijn levensduur. Door nieuwe leidingen aan te leggen krijgen de bewoners straks stadswarmte vanuit het Afval Energie Bedrijf (AEB). De gasmotoren gaan weg en worden vervangen met een warmte overdrachtstation (WOS). De WOS ontvangt de warmte van het stadswarmtenet en draagt deze over aan het warmtenet van Amerbos. De WOS regelt de druk en temperatuur van het warmtenet in de wijk.
Heb je een vraag, opmerking, klacht of compliment? Dan kun je een e-mail sturen naar hsan@vattenfall.nl of bellen naar ons storingsnummer 0800 0513 (kies optie 2), bereikbaar op werkdagen van 8.00 tot 15.00 uur.
